Kinh nghiệm đi trekking cho người chưa từng thử

Lần đầu đi trekking có thể là một trải nghiệm vừa háo hức vừa khiến nhiều người lúng túng. Không phải vì đường rừng quá xa, núi đèo quá dốc hay khí hậu quá khắc nghiệt, mà vì trekking không giống bất kỳ hình thức du lịch nào khác. Đó là hành trình thử thách sự kiên trì, ý chí và khả năng thích nghi của con người với thiên nhiên. Đặc biệt với người chưa từng thử, sự chuẩn bị đúng cách là yếu tố quyết định sự an toàn và thành công của chuyến đi.

Không cần quá mạnh mẽ hay siêu bền bỉ, chỉ cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và một tinh thần cầu thị, ai cũng có thể bắt đầu hành trình trekking đầu tiên theo cách trọn vẹn nhất. Điều quan trọng là hiểu mình đang đối mặt với điều gì và cần làm gì để bước đi đầu tiên không trở thành bước lùi.

Trước tiên cần xác định rõ khả năng thể chất hiện tại. Không phải tất cả các cung trekking đều giống nhau. Có cung đường chỉ mất vài giờ đi bộ qua những lối mòn nhẹ nhàng giữa đồi chè hay rừng tre, nhưng cũng có cung mất đến vài ngày, băng qua đèo cao, rừng rậm và sông suối. Người mới nên bắt đầu với cung ngắn, độ cao không quá 1000 mét, có điểm nghỉ rõ ràng và được nhiều người khuyên là phù hợp cho người mới. Việc chọn sai cung ngay từ đầu dễ khiến chuyến đi trở thành ác mộng, dẫn đến mất niềm tin vào trekking.

Về trang phục, nguyên tắc quan trọng là nhẹ, thoáng, chống thấm nhanh và dễ thay đổi theo nhiệt độ môi trường. Một bộ quần áo thể thao dài tay, co giãn, kèm áo khoác gió nhẹ, nón rộng và găng tay vải sẽ đủ dùng cho hầu hết các cung cơ bản. Giày trekking chuyên dụng là bắt buộc. Đôi giày tốt không chỉ giúp tránh trượt chân mà còn giảm thiểu chấn thương cổ chân, vốn là rủi ro phổ biến nhất khi trekking. Chọn giày nên vừa chân, thử kỹ trước ít nhất một tuần, đi thử vài lần trên địa hình dốc để tránh bị phồng rộp khi đang giữa rừng.

Ba lô trekking không nên quá lớn nếu mới bắt đầu. Dung tích 20 đến 30 lít là hợp lý, đủ để mang theo nước, thực phẩm khô, áo mưa, khăn lạnh, thuốc cá nhân, đèn pin, sạc dự phòng và một tấm trải cách nhiệt. Điều quan trọng không nằm ở việc mang thật nhiều, mà là mang đúng và đủ. Một mẹo nhỏ là hãy chia đồ theo từng túi nhỏ và dán nhãn. Khi cần không phải lục tung, vừa tiết kiệm thời gian vừa giữ được sự gọn gàng.

Việc giữ năng lượng trong quá trình trekking là điều không thể coi nhẹ. Rất nhiều người mới có xu hướng chỉ uống nước khi khát hoặc ăn khi thấy đói. Thực tế, điều này khiến cơ thể nhanh kiệt sức. Hãy uống từng ngụm nhỏ liên tục khoảng mỗi 30 phút, ngay cả khi chưa thấy khát. Còn thức ăn, nên mang theo các loại dễ tiêu hóa, giàu năng lượng như hạt khô, chuối sấy, kẹo ngậm muối hoặc thanh năng lượng. Tránh đồ cay, dầu mỡ và những món lạ dễ gây rối loạn tiêu hóa.

Một sai lầm phổ biến là không để ý đến thời tiết và địa hình cụ thể trước khi đi. Nhiều người chỉ tra Google xem trời có mưa hay không mà quên kiểm tra độ ẩm, mức gió hay nguy cơ sạt lở ở khu vực đó. Có những cung trekking trở nên nguy hiểm chỉ vì mưa đêm trước khiến đường trơn trượt. Vì vậy, luôn theo dõi dự báo thời tiết từ ít nhất hai nguồn tin cậy, và hỏi kỹ người từng đi cung đó gần đây.

Không nên đi một mình trong lần đầu tiên. Nên đi cùng nhóm có người đã có kinh nghiệm. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn, mà còn giúp người mới học hỏi rất nhiều kỹ năng: Cách băng suối thế nào cho khô giày, khi gặp dốc đá trơn nên bám vào đâu, khi mỏi chân nên nghỉ bao lâu và nên dừng ở đâu để tránh sạt lở. Những điều này không có trong sách vở hay video hướng dẫn nào, mà chỉ có thể học qua trải nghiệm thực tế và quan sát từ người đi trước.

Giữ liên lạc là một yếu tố sinh tồn quan trọng. Trong rừng thường mất sóng, vì vậy cần chuẩn bị sẵn bản đồ offline, định vị GPS hoặc ít nhất là ảnh chụp bản đồ khu vực và thông tin liên lạc của kiểm lâm, trạm y tế gần nhất. Ngoài ra, nên thông báo rõ ràng hành trình cho người thân hoặc bạn bè ở nhà, kèm thời gian dự kiến quay lại. Nếu không thể liên lạc sau thời điểm đó, họ sẽ là người đầu tiên báo tin giúp kịp thời.

Một kỹ năng đặc biệt nên học từ sớm là cách xử lý khi mất phương hướng. Không di chuyển tiếp khi không chắc chắn lối đi. Nên đứng lại, tìm điểm cao hơn để quan sát, nghe tiếng suối hoặc tiếng người nếu có, đánh dấu nơi mình đứng, và kiên nhẫn chờ đợi thay vì hoảng loạn đi sâu hơn. Mẹo ít người biết là mang theo một chiếc còi cứu hộ, nhỏ gọn nhưng phát tín hiệu xa và hiệu quả hơn tiếng gọi thường.

Tinh thần cũng là yếu tố không thể bỏ qua. Trekking không chỉ là chuyện cơ thể, mà là hành trình rèn luyện tính kỷ luật, sự kiên trì và khả năng xử lý tình huống bất ngờ. Sẽ có lúc chán nản vì nắng gắt, mệt lả vì đường dài, thậm chí bực bội vì lạc đường hay nhóm đi quá nhanh. Hãy xác định trước tinh thần rằng đây là một thử thách, và mỗi khó khăn chỉ là một phần của trải nghiệm. Việc đi chậm hơn người khác không phải là thua, mà là đang học cách hiểu giới hạn và vượt qua chính mình.

Trước khi rời rừng, đừng quên nguyên tắc để lại không dấu vết. Dù chỉ là một vỏ kẹo hay chai nước rỗng, cũng phải mang về. Tôn trọng thiên nhiên là điều tiên quyết để hành trình trekking có thể tiếp tục lâu dài. Một mẹo ít người biết là hãy luôn mang theo một túi rác riêng có khoá zip, chống mùi, vừa giữ sạch ba lô vừa không ảnh hưởng đến môi trường.

Trekking lần đầu sẽ không hoàn hảo. Sẽ có thiếu sót, đau cơ, trượt ngã, thậm chí hối hận khi đang ở giữa đường. Nhưng nếu chuẩn bị kỹ, hiểu rõ điều mình đối mặt và giữ cho tinh thần luôn bình tĩnh, đó sẽ là một trong những hành trình đáng nhớ nhất. Một hành trình không chỉ đi vào rừng, mà còn đi vào chính bên trong mỗi chúng ta.