Lặng giữa Sa Pa để nghe tim mình thổn thức

Nếu có một nơi nào đó ở Việt Nam khiến tôi muốn bỏ lại tất cả những bộn bề phố thị chỉ để ngồi yên giữa sương và thở cùng núi rừng, thì đó chính là Sa Pa. Không phải bởi nơi ấy quá mới mẻ, mà bởi vì mỗi lần trở lại, tôi lại thấy mình như bước vào một thế giới khác, vừa quen vừa lạ, vừa gần gũi vừa huyễn hoặc như một giấc mơ.

Sa Pa không phải là điểm đến dành cho những kẻ vội vàng. Nó không bày ra cho bạn tất cả những điều kỳ diệu ngay từ cái nhìn đầu tiên. Nó ẩn mình trong mây, trong tiếng chuông gió treo trước hiên nhà, trong ánh mắt những đứa trẻ người Mông ngồi bán vòng tay ở góc chợ phiên. Bạn phải chậm lại, thật chậm, để nhìn, để ngửi, để lắng nghe và để cảm.

Thị trấn nhỏ nằm ở độ cao hơn 1.500 mét so với mực nước biển này thuộc tỉnh Lào Cai, nép mình giữa dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ. Nhưng cái lạnh se sắt của Sa Pa không làm người ta co mình lại. Nó khiến ta mở lòng. Vì giữa làn sương mỏng tang trôi qua từng mái ngói cũ, bạn bỗng muốn lặng yên, muốn lắng nghe chính mình sau những chuyến rong ruổi dài.

Điều đặc biệt nhất ở Sa Pa không phải là những Homestay xinh xắn hay các Khu nghỉ dưỡng sang trọng. Điều giữ chân người ta ở đây là nhịp sống chậm rãi như tiếng khèn ngân giữa đêm, là sắc áo thổ cẩm rực rỡ giữa nền trời xám nhạt, là mùi khói bếp len lỏi trong gió núi. Sa Pa có thể lạnh đến mức buốt tay, nhưng nó cũng ấm đến mức khiến tim bạn mềm lại.

Tôi vẫn nhớ lần đầu mình đến Sa Pa là vào cuối mùa đông. Trời mù, sương đặc quánh phủ kín cả con đường đèo. Mọi thứ chìm trong một màn trắng mờ ảo như cổ tích. Tôi đã nghĩ mình không thể thấy gì. Nhưng rồi khi mặt trời lên, cả thung lũng hiện ra trước mắt, ruộng bậc thang lấp lánh như vảy rồng, những ngôi nhà nhỏ nép mình trong rừng mận, và phía xa là đỉnh Fansipan kiêu hãnh vươn lên giữa tầng mây. Cảnh tượng ấy khiến tôi bất động. Không có bức ảnh nào lưu giữ được cảm xúc lúc đó, chỉ có trái tim tôi là nhớ mãi.

Đi giữa bản Cát Cát khi chiều buông, tôi như lạc vào một thời gian khác. Tiếng suối róc rách chảy qua từng bậc đá, những mái nhà trình tường nhuộm màu thời gian, mùi bánh ngô nướng thơm ngậy phả ra từ bếp nhỏ ven đường. Một cụ bà người Dao đỏ ngồi thêu thùa, đôi tay nhăn nheo nhưng khéo léo đến lạ, và đôi mắt thì ánh lên vẻ bình thản mà tôi hiếm khi thấy được nơi phố thị. Ở đó, người ta sống chậm và đủ. Ở đó, người ta không cần nhiều để thấy hạnh phúc.

Nếu có dịp đi Sa Pa vào mùa xuân, bạn sẽ thấy thị trấn nhỏ này như biến thành một bức tranh sơn dầu. Hoa đào, hoa mận bung nở rực rỡ trên từng con dốc. Lũ trẻ chạy tung tăng, tay cầm chùm bóng bay đủ màu. Còn mùa hè thì là mùa của những cánh đồng lúa non xanh rì trải dài đến tận chân trời. Và nếu bạn đến vào mùa thu, những thửa ruộng bậc thang chuyển sang màu vàng óng, đẹp đến nghẹn lời. Mùa đông ở Sa Pa lạnh giá, có khi còn có cả tuyết, nhưng cũng là mùa của sự trầm mặc, nơi những kẻ lang thang như tôi tìm thấy sự tĩnh lặng hiếm hoi giữa dòng đời ồn ào.

Còn một điều nữa mà ít người để ý, Sa Pa là nơi mà mỗi cơn gió đều có âm thanh. Là tiếng hát giao duyên, là tiếng leng keng của vòng bạc đeo trên tay các cô gái bản, là tiếng vó ngựa vọng qua những triền núi xa xăm. Nếu bạn nhắm mắt lại giữa trời Sa Pa, bạn sẽ nghe thấy cả tuổi thơ của đất nước, mộc mạc, thánh thót, và đầy màu sắc văn hóa dân tộc.

Vào khoảng cuối tháng 9 đến đầu tháng 10, khi lúa đã chín vàng và trời vẫn còn đủ nắng ấm để bạn có thể đi bộ qua những con đường mòn quanh co giữa bản Tả Van hay Lao Chải. Nếu yêu cái se lạnh, hãy đến vào tháng 12 hay tháng 1. Còn nếu muốn trải nghiệm một Sa Pa đầy sức sống, mùa xuân với những lễ hội truyền thống là lựa chọn không thể bỏ qua. Từ Hà Nội, bạn có thể đi tàu hỏa hoặc xe giường nằm đến Lào Cai rồi đi tiếp khoảng 30km nữa là tới. 

Ẩm thực Sa Pa là một hành trình cảm xúc khác. Cái lạnh khiến mọi món ăn ở đây trở nên đậm đà hơn. Một bát thắng cố nghi ngút khói nơi chợ phiên, một xiên thịt nướng thơm lừng giữa phố đêm, hay đơn giản là cốc rượu táo mèo cay nồng, tất cả hòa vào nhau để làm nên hương vị của núi rừng. Và bạn cũng đừng quên thử cá hồi tươi, rau su su luộc chấm muối vừng, hay món cơm lam nướng ống tre mang mùi khói đượm đà.

Sa Pa không chỉ là điểm đến, đó là một cảm xúc. Là nơi bạn có thể ngồi bên hiên nhà vào buổi chiều, nghe tiếng gió rít qua khe cửa gỗ cũ, nhâm nhi ly trà nóng và cảm thấy mình như đang sống chậm lại giữa một thế giới đang chạy thật nhanh. Là nơi bạn được nhìn thấy những con người giản dị nhất với đôi mắt biết cười, nụ cười biết kể chuyện, và những câu chuyện không bao giờ có hồi kết.

Có thể bạn sẽ đến Sa Pa vì lời mời gọi của những bức ảnh tuyệt đẹp trên mạng xã hội. Nhưng tôi tin, bạn sẽ trở lại không phải vì cảnh đẹp, mà là vì cái cách nơi ấy chạm vào tim bạn. Nhẹ nhàng, nhưng sâu lắng. Như cách sương mù ôm lấy những ngọn núi. Như cách trời Sa Pa đổi màu sau cơn mưa. Như cách bạn bất chợt mỉm cười giữa một chiều không có lý do gì rõ ràng ngoài việc thấy mình đang sống, thật sự sống.

Sa Pa không níu chân bạn bằng sự hào nhoáng, mà bằng cái chạm rất khẽ của núi rừng vào tâm hồn, bằng cảm giác vừa lạ vừa quen khi bạn bước đi trên những con dốc đá cũ, nghe tiếng gió thổi qua tán đào non và chợt thấy mình thuộc về nơi này từ bao giờ.

Và nếu có ai hỏi tôi, có nơi nào ở Việt Nam khiến người ta chỉ cần một lần đến là yêu, thì tôi sẽ không ngần ngại mà thầm thì.. "Sa Pa".