Bay đêm đến Phú Yên và kế hoạch khuấy động du lịch

Việc khai thác chuyến bay đêm đến Phú Yên, dự kiến khởi động vào tháng 07/2025, được xem là một trong những bước đi chiến lược nhằm gia tăng lưu lượng khách đến địa phương này, đồng thời giải quyết bài toán mùa thấp điểm vốn kéo dài suốt nhiều năm qua. Động thái do Vietnam Airlines khởi xướng, với sự phối hợp từ Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Phú Yên, cùng Hiệp hội Du lịch tỉnh, đang thu hút sự quan tâm lớn từ cả giới chuyên môn lẫn cộng đồng du lịch.

Theo thông tin công bố chính thức từ hãng hàng không, khung giờ khai thác rơi vào ban đêm từ 21h đến 7h sáng hôm sau, với các chính sách ưu đãi đi kèm như giảm tới 80% giá phòng lưu trú trong đêm đầu hoặc miễn phí đêm đầu tiên cho khách sử dụng chuyến bay đêm. Mô hình này từng bước khẳng định lợi thế khi có thể tiết kiệm thời gian di chuyển trong ngày, tận dụng khung giờ ít tắc nghẽn tại sân bay, đồng thời tạo ra nhịp đến rải đều hơn trong tuần cho các điểm du lịch có tính mùa vụ rõ rệt.

Nhìn lại mô hình tương tự đã áp dụng tại Bình Định, có thể thấy hiệu quả ban đầu khá rõ nét. Trong kỳ nghỉ lễ gần nhất, sân bay Phù Cát đón trung bình 14 chuyến bay/ngày với tổng cộng khoảng 14.000 lượt khách, cao hơn 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng khách lưu trú trung bình kéo dài thêm một đêm, doanh thu lưu trú và dịch vụ ăn uống tại Quy Nhơn và các vùng lân cận tăng mạnh. Việc bố trí các sự kiện đêm, tour ngắm biển đêm, biểu diễn nghệ thuật đường phố được xem là điểm cộng giúp du khách ở lại thay vì chỉ đi tham quan ban ngày rồi rời đi.

Tuy nhiên, khi đặt trong bối cảnh cụ thể của Phú Yên, hiệu quả của chuyến bay đêm cần được nhìn nhận đa chiều hơn là chỉ dựa vào số chuyến hoặc lượng vé bán ra. Khác với Quy Nhơn, thành phố Tuy Hòa vẫn còn hạn chế về hệ sinh thái du lịch đêm. Số lượng dịch vụ hoạt động sau 22h còn ít, điểm tham quan không mở cửa về đêm, hoạt động giải trí tập trung chủ yếu trong phạm vi nhỏ của các khách sạn trung tâm. Việc kéo du khách đến vào ban đêm mà không có sản phẩm tương xứng sẽ dẫn đến sự hụt hẫng trong trải nghiệm và không thúc đẩy được chu kỳ tiêu dùng.

Thực tế khảo sát vào mùa hè 2023 với hơn 200 du khách đến từ các tỉnh phía Bắc và Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy điểm mạnh của Phú Yên nằm ở yếu tố thiên nhiên hoang sơ, bờ biển dài, không gian yên tĩnh và giá cả hợp lý. Tuy nhiên, mức độ hài lòng của du khách về tiện ích đi lại ban đêm, sự đa dạng dịch vụ, và các lựa chọn giải trí ngoài khung giờ hành chính đều ở mức trung bình hoặc thấp. Điều này cho thấy nếu không có sự nâng cấp hạ tầng trải nghiệm đi kèm, chuyến bay đêm sẽ không tạo ra lợi ích thực chất như kỳ vọng.

Bên cạnh đó, dữ liệu từ các nền tảng review như TripAdvisor, Google Maps hay các nhóm cộng đồng như Việt Nam Ơi, Checkin Vietnam cho thấy hành vi của nhóm du khách trẻ hiện nay đang dịch chuyển mạnh sang mô hình trải nghiệm chuyên sâu. Họ không chỉ muốn đến một nơi, mà còn cần những điều có thể khám phá khi thành phố lên đèn. Đạp xe đêm ở Gành Đá Đĩa, dạo chợ đêm Tuy Hòa, nghe nhạc acoustic tại không gian cà phê gần biển hay xem trình diễn ánh sáng là những mong muốn được nhắc đến thường xuyên nhưng chưa có dịch vụ cụ thể nào đáp ứng.

Trên khía cạnh quy hoạch và phát triển bền vững, việc tăng lượt khách thông qua khung giờ bay đặc thù cũng đặt ra áp lực lên hệ sinh thái tự nhiên và cộng đồng dân cư. Nếu lượng khách tăng đột biến trong khi hạ tầng xử lý chất thải, giao thông, và kiểm soát an ninh chưa đủ đáp ứng, sẽ dẫn đến hiện tượng quá tải, xung đột không gian và gia tăng rác thải ven biển. Bài học từ một số điểm đến miền Trung như Cù Lao Chàm, Bãi Xép, hay Thạnh An từng cho thấy sự phát triển thiếu kiểm soát dễ làm xói mòn chính giá trị ban đầu khiến du khách lựa chọn nơi đó.

Thêm vào đó, việc triển khai bay đêm cần được tích hợp trong chiến lược marketing điểm đến một cách bài bản. Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch chỉ ra rằng yếu tố định vị thương hiệu địa phương ngày nay không còn nằm ở việc có bãi biển đẹp hay di tích cổ, mà ở cách điểm đến tạo ra bản sắc trải nghiệm riêng biệt. Phú Yên cần một thông điệp nhất quán, không chỉ “hoa vàng trên cỏ xanh”, mà là những trải nghiệm thực sự ban đêm có bản sắc, có hồn, gắn với văn hóa địa phương và lối sống bản địa.

Nếu chỉ tập trung vào kích cầu bằng giá vé và lưu trú rẻ, trong khi các yếu tố cấu thành chất lượng hành trình không đổi, mô hình bay đêm có nguy cơ trở thành một chiến dịch ngắn hạn thiếu chiều sâu. Nhiều trường hợp đã ghi nhận lượng khách đến tăng mạnh trong năm đầu triển khai bay đêm, nhưng tụt giảm ngay sau đó do du khách không tìm thấy điều mới mẻ khi quay lại. Do vậy, vấn đề không nằm ở số chuyến bay hay giá vé, mà nằm ở khả năng kiến tạo sản phẩm du lịch đi kèm.

Một giải pháp có thể xem xét là tổ chức chuỗi sự kiện theo mùa gắn với khung giờ đêm như lễ hội ánh sáng, ẩm thực đường phố, đêm văn hóa Chăm, hội sách biển… vừa tạo cớ để du khách ở lại lâu hơn, vừa giúp địa phương quảng bá hình ảnh một cách tự nhiên. Đồng thời, cần đầu tư vào hệ thống chiếu sáng cảnh quan, bản đồ số trải nghiệm đêm, điểm giữ xe thông minh và các gói combo dịch vụ kết nối giữa sân bay và trung tâm thành phố vào khung giờ muộn. Đây là điều kiện để du khách cảm thấy an toàn, thuận tiện và muốn quay trở lại.

Một số hãng lữ hành hiện đang xây dựng tour ban đêm kết nối Phú Yên với các điểm lân cận như Tuy An, Đông Hòa, hoặc Mũi Điện nơi ngắm bình minh đầu tiên ở Việt Nam. Việc tổ chức tuyến đêm đi về trong đêm kết hợp nghỉ tại homestay ven biển hoặc khách sạn có khung cảnh nhìn ra biển sẽ giúp du khách tối ưu thời gian, đồng thời tạo động lực tiêu dùng thêm cho hệ sinh thái du lịch địa phương.

Trong xu thế hiện nay, chiến lược bay đêm không chỉ là bài toán vận tải mà là thước đo năng lực phát triển toàn diện của điểm đến. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp lưu trú, nhà hàng, đơn vị vận chuyển và cộng đồng địa phương. Phú Yên có thể xem đây là cơ hội để làm mới lại chuỗi giá trị du lịch sau giai đoạn phục hồi chậm, từ đó vươn lên trở thành trung tâm mới trong bản đồ du lịch miền Trung, nơi du khách không chỉ đến, mà còn muốn ở lại.

Bài toán đặt ra không chỉ nằm ở việc làm sao để khách bay đến ban đêm, mà là làm thế nào để đêm ở Phú Yên trở nên đáng nhớ. Từ góc độ kinh tế, xã hội và môi trường, chiến lược này nếu được triển khai cẩn trọng, có thể tạo ra bước ngoặt thực sự, giúp địa phương chuyển từ vai trò “điểm qua” sang “điểm đến” trong hành trình du lịch của hàng triệu người mỗi năm. Đây không phải là một cuộc chạy đua về thời gian khai thác mà là bài kiểm tra về khả năng kiến tạo giá trị của một địa phương đang vươn mình thức giấc trong đêm.