Check-in tại sân bay Đà Nẵng tự động chỉ trong 2 phút

Ngày 09/06/2025, sân bay quốc tế Đà Nẵng chính thức ghi dấu cột mốc trở thành sân bay đầu tiên tại Việt Nam hoàn thiện chuỗi thủ tục tự động hóa toàn trình dành cho hành khách quốc tế, từ check in, gửi hành lý, kiểm soát xuất nhập cảnh cho đến cổng lên máy bay. Việc triển khai đồng loạt các công nghệ nhận diện khuôn mặt, cổng Autogate, hệ thống tự làm thủ tục và cổng lên máy bay tự động không chỉ giúp rút ngắn đáng kể thời gian làm thủ tục mà còn thể hiện chiến lược hiện đại hóa dịch vụ hàng không theo tiêu chuẩn quốc tế. Thống kê trong ba tuần đầu triển khai cho thấy thủ tục xuất cảnh trung bình chỉ mất từ hai đến ba phút, giúp giảm thiểu đáng kể áp lực tại các khâu kiểm soát, đặc biệt trong các khung giờ cao điểm.

Sân bay quốc tế Đà Nẵng hiện phục vụ hơn 15 triệu lượt khách mỗi năm, trong đó khoảng 30 đến 35 phần trăm là khách quốc tế. Hệ thống đường bay kết nối trực tiếp với các thị trường du lịch trọng điểm như Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Singapore và gần đây là các điểm đến tiềm năng như Ấn Độ, Philippines, Úc và một số thành phố bờ Tây nước Mỹ. Trong bối cảnh Đà Nẵng đang định vị lại vai trò là trung tâm du lịch quốc tế của miền Trung, việc nâng cấp hạ tầng thông minh tại nhà ga quốc tế T2 trở thành một trong những trụ cột quan trọng giúp thành phố gia tăng năng lực cạnh tranh trong khu vực.

Điểm đáng chú ý là toàn bộ hệ thống tự động hóa được tích hợp dữ liệu hành khách với cơ sở dữ liệu quốc gia, cho phép đối chiếu sinh trắc học với hộ chiếu gắn chip, hạn chế tối đa gian lận và thao tác thủ công. Đây là kết quả từ quá trình hợp tác giữa Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam, Công ty CP Dịch vụ hàng không Tân Sơn Nhất, hãng công nghệ FPT và các đơn vị quốc tế có kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ hàng không. Việc tự động hóa toàn trình tại sân bay không chỉ mang lại sự thuận tiện cho hành khách mà còn giúp đơn vị vận hành tối ưu nguồn lực nhân sự, giảm thiểu lỗi tác nghiệp, nâng cao mức độ an toàn và minh bạch trong quy trình kiểm soát.

Tuy nhiên, hiệu quả thực tiễn vẫn cần được nhìn nhận đa chiều. Trên các nền tảng đánh giá du lịch như Tripadvisor, Reddit và các nhóm cộng đồng du lịch lớn trong khu vực, nhiều hành khách nước ngoài đánh giá cao việc không phải xếp hàng dài hay điền tay tờ khai nhưng cũng phản ánh tình trạng chưa quen thao tác máy khiến trải nghiệm bị gián đoạn. Một số trường hợp du khách không có hộ chiếu gắn chip hoặc gặp lỗi khi quét nhận diện khuôn mặt vẫn phải quay lại quầy truyền thống, gây mất thời gian và lúng túng. Điều này đặt ra bài toán về tính phổ quát và khả năng thích nghi của hệ thống đối với nhóm hành khách đa dạng, bao gồm người lớn tuổi, trẻ em hoặc người chưa từng tiếp xúc công nghệ.

Tính đến tháng 6 năm 2025, hệ thống Autogate mới hỗ trợ đối tượng hành khách là công dân Việt Nam có hộ chiếu gắn chip, người nước ngoài có thẻ tạm trú hợp lệ và nhóm khách đã đăng ký trước. Điều này giới hạn đáng kể phạm vi áp dụng với nhóm khách quốc tế đi du lịch ngắn ngày vốn chiếm tỷ trọng lớn tại Đà Nẵng. Trong khi đó, các sân bay quốc tế trong khu vực như Changi tại Singapore, Incheon tại Hàn Quốc hay Kuala Lumpur tại Malaysia đã mở rộng nhận diện đa lớp gồm khuôn mặt, vân tay, thẻ công dân hoặc mã định danh y tế để phục vụ hành trình xuyên biên giới. Việc Đà Nẵng đi đầu về quy trình khép kín là bước tiến nhưng để tạo sự lan tỏa hiệu quả thì cần lộ trình mở rộng khả năng tích hợp dữ liệu và làm mềm các điều kiện tiếp cận.

Ở góc độ hành vi du khách, thời gian là một trong những yếu tố định hình nhận thức về chất lượng dịch vụ. Một hành khách quốc tế chia sẻ trên diễn đàn Vietnam Travelers rằng việc có thể từ lúc bước vào cổng cho đến ngồi yên tại khu vực chờ chỉ mất mười đến mười hai phút là trải nghiệm có giá trị cao, đặc biệt khi so với cảnh xếp hàng gần một giờ tại các sân bay nội địa trong những năm gần đây. Tuy vậy, cũng có phản ánh về sự bất cập khi nhân viên hỗ trợ chưa được đào tạo đồng đều, gây lúng túng trong việc hướng dẫn hành khách lần đầu sử dụng. Điều này cho thấy bài toán công nghệ cần song hành với quản trị con người và thiết kế hành trình thân thiện.

Một yếu tố khác cần được cân nhắc là chi phí đầu tư và tác động đến giá dịch vụ. Nhà ga T2 của sân bay Đà Nẵng được xây dựng với vốn đầu tư hơn ba nghìn năm trăm tỷ đồng, trong đó hệ thống tự động hóa chiếm gần một nghìn tỷ đồng. Các hạng mục bao gồm bốn mươi tư kiosk tự làm thủ tục, sáu làn Autogate, bốn làn kiểm soát tự động và hệ thống camera giám sát mật độ hành khách. Trong khi đó, giá các dịch vụ phụ trợ như ăn uống, gửi xe tại sân bay vẫn cao hơn so với các sân bay cùng cấp. Điều này dễ dẫn đến phản ứng nếu hành khách không thấy được sự tương xứng giữa mức phí bỏ ra và giá trị thực tế nhận được.

So với các sân bay lớn trong nước, Đà Nẵng hiện dẫn đầu về ứng dụng công nghệ tự động hóa toàn trình. Nội Bài và Tân Sơn Nhất đang trong quá trình thử nghiệm một phần nhưng chưa đạt đến mức độ khép kín. Các sân bay khác như Cam Ranh, Phú Quốc và Vân Đồn cũng mới ở giai đoạn khảo sát và lắp đặt thử nghiệm. Điều này cho thấy Đà Nẵng không chỉ là người tiên phong mà còn đang là nơi thử nghiệm khả năng áp dụng thực tế của các giải pháp công nghệ hàng không trong điều kiện Việt Nam.

Về dài hạn, sân bay thông minh không chỉ là nơi làm thủ tục hiệu quả mà còn là điểm khởi đầu cho hệ sinh thái du lịch số. Khi dữ liệu hành khách, đặt vé, lưu trú và di chuyển được kết nối đồng bộ thì thời gian chờ, năng suất phục vụ và trải nghiệm sẽ được cải thiện toàn diện. Đây là nền tảng quan trọng giúp nâng cao chất lượng ngành du lịch trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng khốc liệt. Nếu thành công, mô hình Đà Nẵng có thể được nhân rộng tại các sân bay khu vực và trở thành tiêu chuẩn mới cho ngành hàng không quốc gia.

Ngày 09/06/2025 không chỉ là một cột mốc công nghệ mà còn là thời điểm ngành du lịch Việt Nam cho thấy quyết tâm bước vào giai đoạn mới, lấy hiệu quả và trải nghiệm người dùng làm trung tâm. Sự thay đổi sẽ chỉ có ý nghĩa nếu mỗi hành khách cảm nhận được giá trị thời gian, sự tiện nghi và cảm giác được chào đón ngay từ khi đặt chân xuống sân bay. Đó không chỉ là thành công của một công trình hạ tầng mà là minh chứng cho sự đổi mới tư duy trong quản lý và phục vụ du lịch hiện đại.