Có một Tràng An lặng lẽ mà đẹp đến nao lòng

Ngồi trên chiếc thuyền nan trôi lặng lẽ giữa lòng Tràng An, tôi thấy mình như đang bước vào một thế giới khác. Không tiếng còi xe, không nhịp sống hối hả, chỉ còn tiếng mái chèo khua nhè nhẹ trên mặt nước và tiếng gió thì thầm qua vách núi đá vôi sừng sững. Đó không phải là một chuyến tham quan, mà là một hành trình trở về nơi thời gian dường như đã ngừng trôi, nơi con người được kết nối lại với thiên nhiên và cội nguồn một cách trọn vẹn nhất. Tràng An không đơn thuần là một thắng cảnh, mà là một vương quốc huyền thoại được bao bọc bởi núi non kỳ vĩ và những hang động ngập tràn ánh sáng của ký ức.

Tọa lạc tại cố đô Hoa Lư, thuộc tỉnh Ninh Bình, Tràng An nằm gọn trong vùng lõi của quần thể danh thắng Tràng An đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới. Đây là nơi mà thiên nhiên và lịch sử, đá và nước, con người và truyền thuyết cùng song hành và giao thoa trong một tổng thể hiếm có trên hành tinh này. Những dãy núi đá vôi uốn lượn, những dòng suối trong vắt len lỏi giữa thung lũng, hệ thống hang động tự nhiên nối liền nhau tạo thành một mê cung huyền bí mà dù đi bao nhiêu lần cũng vẫn thấy như lần đầu.

Tràng An gợi nhớ đến một phiên bản cổ tích của Hạ Long giữa lòng đất liền. Nhưng điều khiến nơi này khác biệt không chỉ nằm ở vẻ đẹp ngoạn mục, mà còn ở chiều sâu văn hóa và lịch sử. Đây từng là kinh đô đầu tiên của nhà nước phong kiến tập quyền Việt Nam dưới thời Đinh Bộ Lĩnh. Mỗi hang động, mỗi lối nước uốn khúc đều mang một câu chuyện riêng: có hang Tối mịt mùng như đoạn ký ức bị chôn vùi, có hang Sáng lung linh như chiếc gương soi lại lịch sử ngàn năm, có hang Nấu Rượu gắn liền với truyền thuyết các bậc tiền nhân từng dùng nước giếng thiêng nơi đây để chưng cất rượu dâng vua.

Tôi nhớ lần đầu chèo qua hang Ba Giọt, lòng tôi bỗng trùng xuống như thể mình vừa nghe được lời thì thầm từ quá khứ. Hang dài và tối, mái vòm thấp đến mức phải cúi đầu sát xuống. Nhưng ngay khi ánh sáng cuối hang hiện ra, cả không gian như bừng tỉnh, mở ra một thung lũng tuyệt đẹp với hoa súng tím ngắt và tiếng chim rừng ríu rít. Cảm giác ấy, từ u tối đến sáng bừng tựa như hành trình tâm hồn, đi qua những đoạn trầm để rồi thấy mình sống lại mạnh mẽ hơn. Có lẽ chính những khoảnh khắc chuyển mình như thế khiến Tràng An trở thành một nơi không chỉ để chiêm ngưỡng, mà để suy ngẫm và chữa lành.

Tôi từng nghĩ rằng đi Tràng An một lần là đủ, nhưng thực tế, mỗi mùa, nơi đây lại mang một hương sắc khác. Mùa xuân, không khí ẩm mát quyện mùi cỏ cây non nớt, nước trong như gương, phản chiếu từng đám mây bồng bềnh. Mùa hè, Tràng An rực rỡ với thảm sen nở khắp các thung lũng, hương sen thoang thoảng trong gió như mời gọi một giấc mơ an yên. Mùa thu, khi trời trong và gió nhẹ, cảnh vật như được vẽ lại bằng gam màu ấm áp khiến lòng người dịu lại. Mùa đông, lạnh giá nhưng trong trẻo, là lúc Tràng An khoác lên mình vẻ huyền bí đầy chất thơ.

Chuyến đi gần nhất của tôi là một sáng tháng Ba. Tôi đi sớm, khi sương còn đọng mỏng trên mặt nước. Cô lái đò năm nay đã ngoài sáu mươi, chèo thuyền như múa, tay thoăn thoắt nhưng lời nói thì thong thả như kể chuyện cổ tích. “Mỗi ngày cô chèo chừng ba lượt, nhưng không thấy mệt, vì chỗ này thiêng lắm cháu ạ, cứ vào đây là thấy nhẹ lòng”. Tôi chỉ cười nhẹ lúc đó, nhưng về rồi mới thấy, cô nói đúng. Tràng An không khiến người ta choáng ngợp kiểu rực rỡ như nhiều danh thắng khác, mà khiến người ta thinh lặng, rồi nhớ mãi bằng một cách rất sâu và rất riêng.

Nếu bạn định đến Tràng An, lời khuyên của tôi là hãy đi vào buổi sáng thật sớm, càng ít người càng tốt. Hãy chọn tour dài, đi cả ba tuyến nếu có thời gian, vì mỗi tuyến là một thế giới khác nhau. Đừng vội vã. Hãy để con thuyền trôi thật chậm, để ánh nắng lấp lánh trên mặt nước, để mái chèo vang vọng giữa núi rừng, để những nhịp thở của thiên nhiên dẫn dắt bạn đến những khoảng lặng hiếm hoi trong cuộc sống vốn quá ồn ào.

Gần Tràng An có cố đô Hoa Lư và chùa Bái Đính, những điểm đến cũng đáng ghé qua nếu bạn muốn hiểu thêm về bối cảnh văn hóa của vùng đất này. Nhưng nếu chỉ có một ngày, tôi vẫn khuyên bạn chọn ở lại thật lâu trong lòng Tràng An. Ăn một bát cơm cháy dê núi ở làng gần đó, nhâm nhi ly trà nóng và nhìn hoàng hôn từ một homestay ven rừng, cảm giác như sống chậm lại mấy nhịp giữa một thế giới đang không ngừng tăng tốc.

Người ta thường nói, đi du lịch là để nhìn thấy thế giới rộng lớn. Nhưng với Tràng An, tôi tin là, có những nơi khiến bạn không cần đi đâu xa mà vẫn tìm thấy cả thế giới trong một ánh nhìn. Là núi nhưng không hùng vĩ kiểu áp đảo, là nước nhưng không ồn ào như sóng trào, Tràng An lặng lẽ, cổ xưa, nhưng luôn khiến người ta muốn quay lại lần nữa, và lần nữa.

Có những nơi khi bạn đến, bạn chỉ ghi lại bằng ảnh. Nhưng có những nơi như Tràng An, khi bạn rời đi rồi, nó vẫn còn ở lại trong lòng bạn bằng cảm xúc. Và đó là lý do tôi luôn tin rằng, không phải ngẫu nhiên Tràng An được gọi là “di sản của nhân loại”. Bởi vì nơi đây, không chỉ đẹp mà còn biết chạm vào ký ức của từng người ghé qua, theo một cách rất riêng, rất dịu dàng. Và biết đâu, vào một ngày không xa, khi bạn ngồi giữa phố thị xô bồ mà lòng thổn thức, thì chỉ cần nhắm mắt lại thôi, Tràng An sẽ hiện lên, như một chốn bình yên mà trái tim bạn luôn muốn quay về.