Biển Sa Huỳnh có màu cát khác biệt nhất Việt Nam

Biển Sa Huỳnh hiện ra như một câu hát ru thầm thì giữa lòng miền Trung đầy nắng gió. Không quá ồn ào, chẳng phô trương, nơi này mang một vẻ đẹp nguyên sơ đến mức người ta ngỡ rằng chỉ cần khẽ chạm vào là có thể nghe thấy nhịp thở của đất, của trời, của cả nghìn năm lịch sử âm thầm chảy qua từng hạt cát vàng óng ả.

Bãi biển uốn cong như nét cọ mềm mại của một họa sĩ tài hoa, trải dài khoảng sáu cây số, vẽ nên một đường viền quyến rũ giữa nền xanh thẳm của đại dương và những triền cát màu mật ong rực rỡ dưới nắng. Nơi đây, mỗi buổi sớm là một bản giao hưởng dịu dàng của gió, của sóng vỗ mơn man và mùi muối mằn mặn quyện trong hơi thở. Có cảm giác như chỉ cần nhắm mắt lại, để làn gió ấy lướt nhẹ trên da, là có thể nghe thấy tiếng rì rào kể chuyện cổ tích của biển cả.

Tên gọi Sa Huỳnh vốn bắt nguồn từ Sa Hoàng, nghĩa là cát vàng. Nhưng vì kiêng húy chúa Nguyễn Hoàng, người xưa đọc chệch thành Sa Huỳnh. Một sự tình cờ của ngôn ngữ lại vô tình để lại dấu ấn độc nhất, như cách nơi đây giữ riêng mình một màu cát hiếm có. Không trắng tinh như Nha Trang, không xám mịn như Phan Thiết, mà là thứ vàng ươm như ánh mật lấp lánh dưới nắng hè, vừa ấm áp vừa bí ẩn.

Thế nhưng vẻ đẹp của Sa Huỳnh không dừng lại ở những bức tranh phong cảnh. Ẩn sâu dưới lớp cát ấy là một câu chuyện dài hàng thiên niên kỷ về nền văn hóa Sa Huỳnh cổ đại. Nơi đây từng là trung tâm của một nền văn minh rực rỡ, có từ khoảng một nghìn năm trước Công nguyên đến đầu Công nguyên. Những chum mộ bí ẩn, những hiện vật bằng gốm, sắt, đá quý từng được tìm thấy, hé lộ về một cộng đồng cư dân cổ từng sinh sống và để lại dấu tích huyền thoại. Không ồn ào như Đông Sơn, không lấp lánh như Óc Eo, văn hóa Sa Huỳnh như một đoá hoa rừng âm thầm nở giữa cát vàng, nhưng mùi hương thì đọng lại mãi trong từng trang sách khảo cổ.

Rảo bước qua bãi biển vào mùa thu, khi nắng đã bớt gay gắt và gió mang theo chút se lạnh đầu mùa, có thể bắt gặp hình ảnh những người diêm dân còng lưng trên ruộng muối. Những hạt muối trắng tinh khôi được gom lại thành từng đụn nhỏ, lấp lánh như những khối pha lê thô ráp phản chiếu ánh mặt trời. Cánh đồng muối Sa Huỳnh không chỉ là nơi mưu sinh, mà còn là nơi lưu giữ vẻ đẹp của lao động, của sự bền bỉ, của những con người bình dị vẫn từng ngày nối dài sự sống với biển.

Có một điều kỳ lạ ít người biết. Đầm An Khê nằm không xa bãi biển chính là điểm hội tụ của các loài chim nước, cá đồng và thủy sinh quý hiếm. Vào những sớm mai lặng gió, mặt nước như một tấm gương soi ngược cả bầu trời. Nếu may mắn, có thể bắt gặp từng đàn cò trắng lướt qua, nhẹ như mây vờn trong khung cảnh yên ả đến nghẹn lời. Giữa không gian ấy, tiếng chim kêu xa vọng, tiếng mái chèo khẽ khàng của ngư dân như những nét chấm phá mềm mại giữa bức tranh sống động.

Từ xa xưa, người dân nơi đây vẫn truyền nhau câu chuyện về nữ thần biển Sa Huỳnh. Người canh giữ vùng cát vàng khỏi những cơn thịnh nộ của sóng gió. Vào những đêm trăng tròn, biển nơi này hiền như nước giếng làng, như thể vẫn đang được nữ thần ấy ru ngủ bằng giọng hát nghìn năm. Câu chuyện ấy không được viết trong sách, không có bằng chứng, nhưng lại sống mãi trong ký ức của ngư dân, như niềm tin âm thầm giúp họ vượt qua bao mùa biển động.

Chuyến hành trình đến Sa Huỳnh không phải là một cú nhảy vào bản đồ du lịch, mà là một lối rẽ vào không gian sống chậm. Con đường đến đây không khó. Có thể đi tàu hỏa đến ga Sa Huỳnh, một trong những nhà ga cổ nhất miền Trung, nơi có tiếng còi tàu vọng về giữa chiều muộn như gọi dậy những hoài niệm xưa cũ. Hoặc xuất phát từ sân bay Chu Lai, men theo quốc lộ chưa đầy một giờ đồng hồ là đã thấy biển hiện ra, xanh mướt như ô cửa trời mở toang chào đón.

Từ tháng tư đến tháng chín là khoảng thời gian biển dịu dàng nhất, khi bầu trời cao và trong, khi mặt biển phẳng lặng như một tấm lụa. Cũng là thời điểm lý tưởng để thưởng thức những món ăn đặc trưng của vùng biển này. Cua Huỳnh Đế đỏ au như ngọn lửa, ngọt thịt và thơm đến mức chỉ cần một lần chạm đũa là nhớ mãi. Gỏi cá tươi rói, mắm nhum đậm đà hay bánh nổ nếp ngựa giòn rụm đều là thứ không thể tìm thấy trọn vẹn ở nơi nào khác.

Nhiều người không biết rằng, ngay dưới lớp cát nơi đây còn có dấu tích của những bãi táng cổ trải dài, nơi từng phát hiện hơn ba trăm mộ chum cùng những vật tùy táng kỳ lạ. Có chiếc khuyên tai hình xoắn ốc, có mũi giáo bằng sắt đen bóng, có cả hạt chuỗi được chế tác từ đá mã não đỏ. Mỗi hiện vật như một lời thì thầm của quá khứ, khiến từng bước chân trên bãi biển mang theo cảm giác như đang đi trên một cõi ký ức sâu thẳm.

Đừng ngạc nhiên nếu có cảm giác nơi đây giống như một miền cổ tích bị lãng quên. Không quá đông đúc, không xô bồ, Sa Huỳnh như một bức thư tay được viết bằng cát, bằng gió, bằng mùi nắng cháy dịu dàng trên vai. Một nơi dành cho những ai tìm kiếm điều gì đó nguyên sơ, lặng lẽ và sâu sắc. Như một lời thì thầm của tự nhiên: Nếu mỏi mệt, hãy về phía biển.

Giữa nhịp sống hối hả, con người thường quên rằng có những chốn không cần quá nhiều điều để trở nên đặc biệt. Biển Sa Huỳnh chính là một nơi như thế. Không cần công trình hoành tráng, không cần chiêu trò truyền thông, nơi này chỉ cần một chiều lặng gió, một bờ cát mềm, một tiếng chim non và câu chuyện cổ xưa rì rào bên sóng đã đủ khiến người ta lưu luyến chẳng muốn rời.

Có những vẻ đẹp không cần phải tìm kiếm, chỉ cần biết dừng lại đúng lúc. Sa Huỳnh là một vẻ đẹp như thế. Như ánh nhìn dịu dàng sau lớp rèm mây, như tiếng gọi khẽ khàng từ ký ức đã ngủ quên. Và nếu ai đó hỏi rằng, đâu là nơi có thể khiến trái tim dịu lại giữa bộn bề lo toan, có lẽ chỉ cần nói khẽ: Hãy đi về phía cát vàng.

“Ký ức đôi khi không nằm ở những nơi đông đúc, mà trú ngụ trong từng nhịp sóng nhỏ vỗ vào bờ cát vắng”