Giữ lạnh thực phẩm dã ngoại với mẹo cực ít người biết

Trong một buổi cắm trại kéo dài giữa thiên nhiên hoang sơ, không gì khiến tinh thần tụt dốc nhanh bằng việc mở hộp đồ ăn ra và nhận thấy tất cả đã bị nóng lên, bốc mùi và hỏng hóc. Nhiệt độ ngoài trời có thể là kẻ thù không khoan nhượng đối với mọi nỗ lực bảo quản thực phẩm. Nhưng thật ra, có rất nhiều cách đơn giản nhưng hiệu quả để giữ lạnh đồ ăn và nước uống ngay cả khi không có tủ lạnh. Những mẹo sau đây là sự kết hợp giữa kinh nghiệm của dân phượt kỳ cựu, hành vi thực tế của người dùng, cũng như quan sát từ hàng trăm buổi cắm trại lớn nhỏ khắp cả nước.

Chìa khóa đầu tiên nằm ở cách đóng gói thông minh. Hầu hết sai lầm của người mới là cho hết mọi thứ vào cùng một thùng đá, rồi mong đá sẽ giữ lạnh được lâu. Nhưng khi đá tan và tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm không được bao bọc kỹ, độ lạnh không những giảm nhanh mà còn gây phản tác dụng. Kinh nghiệm thực tế cho thấy, nên chia đồ ăn và nước uống thành từng nhóm nhỏ, bọc kỹ từng phần bằng túi zip hoặc màng bọc thực phẩm dày, sau đó xếp thành từng lớp xen kẽ đá khô hoặc đá gel. Thùng giữ lạnh nên có thành dày, có gioăng kín, tránh gió lọt vào. Nếu có thể, hãy sử dụng hai thùng: một thùng để đồ ăn, một thùng chuyên đựng đồ uống để giảm số lần mở ra, nguyên nhân chính khiến hơi lạnh thoát nhanh.

Trong thời tiết nắng gắt, việc bảo vệ nhiệt độ bên trong thùng lạnh còn phụ thuộc vào cách sắp đặt khu vực trại. Thay vì để thùng đồ ăn phơi ra ngoài lều hay cạnh bếp, nên đặt nó ở chỗ có bóng râm tự nhiên, có thể phủ thêm một lớp chăn mỏng cách nhiệt bên ngoài. Những người cắm trại lâu năm còn dùng một tấm phản xốp hoặc chăn cứu hộ bạc phủ quanh thùng để hạn chế hấp thụ nhiệt từ mặt đất và không khí. Cách làm này nghe có vẻ cầu kỳ nhưng hiệu quả rõ rệt sau 6–8 tiếng đồng hồ.

Một mẹo khá ít người biết là tận dụng đồ đông lạnh có sẵn để làm “đá lạnh tạm thời”. Nếu trước chuyến đi bạn định mang theo cá, thịt hoặc nước trái cây đóng bịch, hãy cấp đông chúng trước một ngày. Khi cho vào thùng lạnh, chúng sẽ tự trở thành vật giữ nhiệt hữu hiệu, đồng thời giải phóng độ lạnh từ từ khi tan đá. Điều này đặc biệt phù hợp với những chuyến đi dài ngày, giúp tiết kiệm không gian và kéo dài thời gian bảo quản mà không cần dùng thêm đá ngoài.

Với những người đi nhóm đông hoặc di chuyển xa, đá khô là một trợ thủ đắc lực. Loại đá này không chảy nước khi tan, không gây ẩm ướt cho đồ ăn, lại có khả năng làm lạnh sâu. Tuy nhiên, nên bọc đá khô kỹ bằng giấy báo hoặc vải dày, tránh tiếp xúc trực tiếp vì có thể gây bỏng lạnh. Đặc biệt, không nên để đá khô gần đồ ăn tươi sống chưa nấu chín, vì nhiệt độ quá thấp sẽ làm thay đổi cấu trúc thực phẩm.

Riêng đối với đồ uống, nhiều người chọn cách “chôn lạnh tự nhiên” tức là tận dụng nguồn nước suối, khe đá hoặc hồ gần trại để làm mát. Cách này chỉ nên áp dụng nếu khu vực cắm trại thật sự sạch và nguồn nước đảm bảo. Chỉ cần bỏ lon nước vào túi lưới, buộc chặt và thả xuống dòng chảy mát, vài giờ sau là có nước mát lạnh để thưởng thức. Một nhóm du khách trẻ từng thử nghiệm cách này ở Tây Bắc đã giữ lạnh được bia và nước suối suốt 24 giờ nhờ một khe đá nhỏ có dòng nước ngầm chảy liên tục.

Nếu không có suối, một mẹo khác ít ai để ý là sử dụng nguyên lý bốc hơi nước để làm mát. Chỉ cần nhúng khăn bông hoặc áo thun cũ vào nước, vắt nhẹ rồi bọc quanh chai nước, treo lên nơi có gió. Nhiệt độ nước bên trong sẽ giảm đáng kể sau vài giờ do hiện tượng bốc hơi hút nhiệt. Đây là cách từng được nhiều nhóm đi trekking đường dài áp dụng khi không có bất kỳ dụng cụ lạnh nào mà vẫn muốn có nước mát để uống.

Trong trường hợp chuyến đi kéo dài nhiều ngày, hãy có chiến lược rõ ràng về việc sử dụng thực phẩm theo độ dễ hỏng. Ngày đầu nên dùng các món tươi, nhanh hỏng như thịt sống, rau xanh. Những ngày sau có thể chuyển sang đồ hộp, đồ khô, hoặc thực phẩm đã nấu sẵn và hút chân không từ trước. Rất nhiều bạn trẻ hiện nay đang ưa chuộng xu hướng tự chuẩn bị món ăn chín tại nhà, hút chân không rồi cấp đông để mang theo. Khi đến điểm cắm trại, chỉ cần hâm lại trên bếp lửa, vừa nhanh vừa đảm bảo an toàn vệ sinh.

Một điểm mấu chốt nữa là hạn chế mở nắp thùng lạnh liên tục. Mỗi lần mở là một lần hơi lạnh bị đẩy ra ngoài, chưa kể hơi nóng từ tay và không khí cũng len vào. Nếu đi theo nhóm đông, hãy phân công người phụ trách việc lấy đồ ăn hoặc đồ uống, tránh ai cũng ra mở tìm khiến hơi lạnh tiêu tan. Thậm chí có những nhóm còn ghi chú bên ngoài từng thùng đồ, để mọi người biết rõ bên trong có gì, cần gì thì lấy đúng thùng, đúng lúc.

Một số người còn khéo léo tận dụng những túi giữ nhiệt dùng một lần, thường bán kèm với đồ giao hàng thực phẩm. Những túi này nếu kết hợp với gel lạnh hoặc đá viên nhỏ có thể giữ được nhiệt trong 2–4 giờ, đủ để mang theo bữa trưa đi xa, không cần mở thùng lớn. Nhiều gia đình có trẻ nhỏ cũng áp dụng cách này để chuẩn bị đồ ăn riêng cho bé khi đi dã ngoại.

Kinh nghiệm từ các cộng đồng cắm trại tại miền Trung và Tây Nguyên còn cho thấy, việc chọn thực phẩm cũng ảnh hưởng đến thời gian giữ lạnh. Một số loại trái cây như dưa hấu, cam, táo khi để lạnh rất lâu giữ nhiệt, vừa để ăn tráng miệng vừa giúp làm mát cho các món khác. Nhiều người đi dã ngoại còn dùng lon nước đá đặt cạnh bánh mì kẹp, giúp giữ độ giòn và hạn chế bị hôi dầu trong thời tiết oi nóng.

Trong mọi trường hợp, sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước chuyến đi luôn là yếu tố quyết định. Giữ lạnh không phải là việc chỉ cần đá và thùng xốp, mà là cả một chiến thuật. Từ việc chọn món, đóng gói, chia lớp đến cách sử dụng hợp lý, tất cả đều góp phần bảo vệ chất lượng bữa ăn giữa thiên nhiên.

Một buổi cắm trại trọn vẹn không chỉ cần cảnh đẹp hay bếp lửa ấm cúng, mà còn là những bữa ăn đủ lạnh, đủ tươi, đủ an toàn. Khi giữ được sự tươi ngon đến phút cuối cùng, niềm vui của chuyến đi cũng sẽ được nhân lên gấp bội. Và đôi khi, chỉ cần một chai nước mát lạnh giữa cái nắng trưa hè, cũng đủ để khiến ai đó cảm thấy chuyến đi của mình thật xứng đáng.