Ghềnh Đá Đĩa và bí ẩn hàng triệu năm vẫn chưa giải mã

Ghềnh Đá Đĩa là nơi những chiếc đĩa đá khổng lồ hiện ra như vết tích sót lại của một bàn tiệc cổ xưa mà trời đất từng bày ra, rồi bỏ quên giữa miền duyên hải Phú Yên. Từng khối đá lục giác, ngũ giác đen tuyền như được gọt giũa bởi một bàn tay khổng lồ, sắp xếp lớp lớp bên bờ biển. Nhìn từ xa, chúng tựa như tổ ong hóa đá, nằm yên trong tiếng sóng rì rào, ánh nắng mênh mang và hương mặn nồng của gió đại dương.

Nép mình ở xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, Ghềnh Đá Đĩa không mang vẻ rực rỡ hay hoành tráng như những danh thắng du lịch náo nhiệt khác. Nó lặng lẽ, nhưng đẹp đến mức khiến người ta ngẩn ngơ. Chỉ cần đứng đó, nhìn những khối đá trầm mặc giao hòa cùng sóng biển, nghe tiếng gió thổi qua từng kẽ đá, người ta như được kéo ra khỏi nhịp sống vội vã để sống một nhịp khác, chậm rãi và sâu lắng hơn.

Có cảm giác nơi đây là một tác phẩm điêu khắc mà thiên nhiên dành trọn tâm huyết để tạo ra. Hàng vạn cột đá bazan vuông vức, dựng đứng hoặc nghiêng nghiêng, tạo thành mặt ghềnh rộng lớn kéo dài khoảng 200 mét dọc theo bờ biển. Những cột đá ấy sinh ra từ sự kết hợp của lửa và nước. Cách đây hàng triệu năm, dòng dung nham nóng bỏng từ miệng núi lửa phun trào ra biển, gặp nước lạnh liền đông cứng lại, co rút và nứt vỡ thành các khối hình học kỳ lạ. Hiện tượng này gọi là hiện tượng cột đá bazan, nhưng ở Ghềnh Đá Đĩa, điều kỳ diệu là sự sắp xếp quá hoàn hảo khiến ai cũng phải kinh ngạc.

Ánh sáng mặt trời trượt trên bề mặt đá tạo nên những mảng phản chiếu kỳ ảo. Khi bình minh hé lộ, mỗi phiến đá như một tấm gương nhỏ bắt lấy màu hồng phấn của trời. Đến lúc hoàng hôn, tất cả như được dát mật ong, vàng rực và ấm áp. Khung cảnh ấy khiến nhiều người đứng lặng hồi lâu chỉ để nhìn, để cảm, và để lưu giữ một thoáng an nhiên hiếm hoi giữa bộn bề phố thị.

Ẩn sau vẻ đẹp địa chất là những lớp văn hóa dân gian kỳ bí. Từ đời này qua đời khác, người dân địa phương vẫn truyền nhau những câu chuyện về ghềnh đá này. Có người kể rằng nơi đây từng là chiến trường giữa thần biển và thần núi, kết thúc bằng việc thần núi ném xuống biển hàng vạn phiến đá. Lại có truyền thuyết rằng các khối đá chính là kho báu bị hóa đá sau một lời nguyền linh thiêng, bảo vệ bí mật ngàn năm chưa từng hé lộ. Những câu chuyện ấy sống mãi trong lòng dân chài, trong các buổi lửa trại đêm trăng, và trong cả ánh mắt của những người già ngồi bên mép sóng mỗi chiều.

Điều ít ai biết là vào mùa biển êm, nếu quan sát kỹ từng vũng nước nhỏ giữa các phiến đá, có thể thấy những đàn cá nhỏ bơi lượn, những con cua tí hon ẩn mình sau lớp rêu xanh mướt. Nhiều vũng nước trong vắt như giếng trời, bên dưới là hệ sinh thái thu nhỏ, nơi san hô và rong biển sống cùng nhau như một thế giới khác bị bỏ quên. Và giữa những khối đá tưởng chừng khô khan ấy, vẫn có chỗ nhỏ rỉ nước ngọt trong vắt, như dấu vết còn sót lại từ một mạch ngầm cổ xưa.

Đến đây vào một buổi sáng tinh khôi, có thể nghe thấy nhịp thở của biển, nhịp đập của từng cơn gió lướt qua lớp đá thô ráp. Không cần lịch trình chi tiết, không cần phải gấp rút chạy từ điểm này sang điểm khác. Chỉ cần ngồi yên, nhìn biển chuyển màu, nghe sóng kể chuyện và để lòng mình trôi theo hương gió cũng đã đủ để gọi là một chuyến đi trọn vẹn.

Những ai muốn tìm một thời điểm lý tưởng để tận hưởng trọn vẹn khung cảnh Ghềnh Đá Đĩa có thể chọn khoảng thời gian từ tháng hai đến tháng năm. Khi ấy trời trong, mây mỏng, biển lặng và nắng đủ để những khối đá lên màu rực rỡ nhất. Di chuyển từ trung tâm Tuy Hòa đến đây, có thể chọn con đường ven biển uốn lượn qua những đồi cát trắng và rừng dương xanh. Mỗi khúc cua là một góc nhìn khác, mỗi đoạn đường là một cảm xúc mới, như đang lật mở từng trang sách thiên nhiên dịu dàng mà sâu sắc.

Không xa Ghềnh Đá Đĩa là làng chài nhỏ với nhịp sống bình dị. Ở đó có những người ngư dân chân trần, làn da sạm nắng, nụ cười giòn tan như muối biển. Có những quán nhỏ bên đường bày biện đơn sơ nhưng thơm lừng mùi cá nướng, mực khô, bánh tráng cuốn rau sống với cá hấp mới kéo lưới lên. Không phải đặc sản sang trọng, nhưng là món ăn đậm tình người, đủ để bất kỳ ai từng thử qua đều nhớ mãi.

Chuyến đi đến Ghềnh Đá Đĩa không chỉ là hành trình để ngắm nhìn và ghi hình, mà còn là dịp để sống chậm lại. Để nhận ra rằng thiên nhiên vẫn còn đó những nơi không bị bóp méo bởi đô thị hóa, nơi mà con người vẫn có thể cảm được vẻ đẹp nguyên sơ mà không cần phải gồng mình. Những bậc đá sẫm màu ấy, từng vết rạn nứt, từng vết rêu bám, tất cả đều là chứng nhân của thời gian, và của sự bền bỉ thầm lặng.

Ở một góc khác, nếu ai đó để ý, sẽ thấy một vệt đá kéo dài xuống biển tạo thành một lối mòn kỳ lạ. Người dân trong vùng gọi đó là “đường chân sóng” vì vào mùa trăng tròn, nước biển rút xuống để lộ lối đi như thể dẫn ra tận chân trời. Cảm giác bước trên con đường ấy giống như đang đi giữa hai thế giới, một bên là hiện tại, một bên là nơi chốn của ký ức, của những điều tưởng đã mất.

Có thể sẽ có những nơi hoành tráng hơn, hiện đại hơn, tiện nghi hơn. Nhưng Ghềnh Đá Đĩa lại có điều mà không nơi nào khác có được: một sự tĩnh tại, một không gian thiêng liêng, một lời nhắn nhủ dịu dàng từ thiên nhiên rằng vẻ đẹp không nằm ở sự hào nhoáng, mà ở sự giản dị có hồn. Những viên đá ấy không chỉ là vật thể, mà còn là biểu tượng của sự gắn kết giữa con người và đất trời.

Khi rời đi, có thể ai đó sẽ nhặt một viên sỏi nhỏ, hay một mảnh vỏ ốc trôi dạt lên bờ. Không phải để làm kỷ niệm, mà để nhắc nhở rằng đã từng có một nơi như vậy hiện diện trong đời. Một nơi sóng thì thầm vào đá, gió chạm vào da như ve vuốt, và lòng người thì nhẹ bẫng như mây.

Và nếu có ai hỏi rằng có nên đến Ghềnh Đá Đĩa một lần trong đời hay không, câu trả lời có lẽ là không cần phải hỏi. Vì chỉ cần nghe tên thôi, cũng đủ khiến trái tim mơ hồ chộn rộn. Và đôi chân, sớm muộn cũng sẽ lên đường.