Ghềnh Ráng Tiên Sa kỳ ảo như một câu chuyện cổ

Ghềnh Ráng Tiên Sa mở ra như một khúc dạo đầu dịu dàng của bản tình ca viết bằng đá, sóng và ánh sáng. Ngay từ bước chân đầu tiên, người ta không đi vào một khu du lịch, mà như lạc vào một cõi mộng, nơi vạt nắng sớm buông xuống dịu dàng trên từng phiến đá nhẵn bóng, nơi mặt biển trải rộng như tấm gương khổng lồ phản chiếu mây trời và lòng người. Tại đó, mọi thứ đều như đang thì thầm một câu chuyện cổ chưa bao giờ kể trọn.

Nép mình dưới chân núi Xuân Vân, Ghềnh Ráng nằm về phía Đông Nam thành phố Quy Nhơn, chỉ cách trung tâm khoảng ba cây số. Cái tên tưởng chừng như bình dị ấy lại mang theo dấu tích của bao lớp trầm tích ký ức. Người ta gọi là Ghềnh Ráng vì địa hình gập ghềnh hiểm trở khiến thuyền ghe qua lại phải "ráng" sức mà chèo, nhưng rồi thời gian cùng truyền thuyết đã khiến hai chữ Tiên Sa được thêm vào, như một lớp sương mỏng phủ lên nét hoang sơ, biến nơi này thành miền huyền thoại giữa đời thực.

Con đường dẫn vào Ghềnh Ráng không dài nhưng đầy chất thơ. Những bậc đá uốn lượn qua triền đồi, vòng qua sườn núi, mở ra từng góc nhìn khác nhau về biển. Có lúc là ánh sáng loang loáng đập vào đá cuội, có lúc là hàng thông reo như tiếng hát. Những tảng đá tròn to nằm chồng lên nhau được ví như bãi trứng khổng lồ, nơi được gọi là Bãi Hoàng Hậu. Tương truyền rằng nơi đây từng là chốn nghỉ chân riêng tư của Hoàng hậu Nam Phương. Không phải là chốn cung đình nguy nga, không phải dinh thự cao sang, mà là một góc biển lặng lẽ, nơi bà tìm thấy sự an yên giữa những biến thiên lịch sử. Chuyện kể lại không rõ thật giả, nhưng chính sự mơ hồ ấy mới khiến nơi đây thêm phần mê hoặc, như một câu chuyện tình chưa dứt.

Tiếp bước theo lối nhỏ về phía bãi Tiên Sa, cảnh vật thay đổi theo từng nhịp sóng. Biển mở rộng, cát mịn trắng như sữa, hàng thông xanh rì rào như những vần thơ chưa kịp đặt bút. Người dân địa phương kể về một nàng tiên trốn chạy kẻ ác, khi bị dồn đến đây đã hóa vào vách đá để giữ trọn lòng trong sáng. Mỗi khi sấm chớp ngang trời, người ta tin rằng bóng hình nàng vẫn hiện về trong làn mưa trắng xóa. Chẳng cần xác tín lịch sử, những truyền thuyết ấy đủ để khiến nơi này mang một vẻ đẹp rất khác, vẻ đẹp của điều không thể nắm bắt, chỉ có thể cảm nhận bằng sự tĩnh lặng trong lòng.

Giữa không gian ấy, khu mộ của thi sĩ Hàn Mặc Tử nằm lặng thầm như một nốt trầm. Trên triền đồi thoai thoải, mộ phần quay mặt ra biển, nơi thi sĩ bạc mệnh từng thổn thức bằng những vần thơ đẫm nước mắt và tình yêu. Dưới bóng cây râm mát, từng phiến đá khắc thơ như vẫn còn âm vang những câu chữ khắc khoải. Không ít người đến đây chỉ để ngồi lặng, không nói gì, để lắng nghe tiếng gió biển thổi qua ký ức, để tưởng tượng về một chàng thi sĩ cô độc từng làm tình với trăng, từng bấu víu vào cái đẹp để sống sót qua nỗi đau thể xác. Ít ai biết rằng, ngay gần khu mộ, từng có một gốc bàng già được cho là mọc lên từ giấc mộng thi ca chưa trọn. Cây ấy nay đã mất, nhưng mảnh đất ấy vẫn giữ được hơi thở của một đời văn chương.

Không xa đó, nhà thờ đá Ghềnh Ráng ẩn mình giữa cây lá và suối róc rách. Mái ngói đơn sơ, bức tường rêu phong, lối kiến trúc pha lẫn phong cách Pháp và hồn cốt Việt tạo nên không gian thiêng liêng mà không nặng nề. Nhiều người đến đây không phải để cầu nguyện, mà là để tìm sự tĩnh tại, để thả trôi những điều nặng lòng theo gió biển.

Sáng sớm là thời điểm đẹp nhất để chạm vào vẻ nguyên sơ của Ghềnh Ráng. Khi sương mù còn lững lờ trên mặt biển, khi từng giọt nắng lấp ló chưa kịp soi rõ bãi đá, cả không gian như treo lơ lửng giữa thực và mơ. Những ai tinh ý sẽ thấy phía xa xa bóng mờ của những hòn đảo ngoài khơi, như Hòn Khô hay Cù Lao Xanh, in mờ như một câu thơ bỏ lửng nơi cuối trang.

Khác với những bãi biển đông đúc và rực rỡ ánh đèn, Ghềnh Ráng giữ lấy cho mình một bản sắc yên ả và sâu lắng. Không có tiếng nhạc xập xình, không có hàng quán chen nhau mời gọi, nơi này là nơi người ta đến để im lặng và để lắng nghe. Có người nói chỉ cần ngồi một giờ giữa bãi đá, nghe sóng vỗ và nhìn mây trôi là đủ thấy thanh thản như vừa được sống lại một phiên bản tốt hơn của chính mình.

Khoảng thời gian từ tháng ba đến tháng chín là thời điểm lý tưởng để ghé thăm. Trời trong, biển lặng, nắng không quá gắt và ánh sáng luôn đủ để chụp được những khung hình thơ mộng nhất. Từ trung tâm thành phố, chỉ cần một chuyến xe máy mười phút, hoặc chuyến xe điện thong thả là đã có thể chạm tới vùng đất này. Trên đường đi, mùi gió biển mằn mặn hòa cùng hương hoa dại hai bên đường tạo nên thứ mùi đặc trưng không nơi nào giống được.

Đừng vội rời đi khi bụng còn đói. Ngay bên ngoài khu vực Ghềnh Ráng là cả một kho tàng ẩm thực đậm chất miền Trung. Mùi chả cá chiên giòn rụm, hương bánh ít lá gai thơm dẻo, hay vị cay nồng của mực rim khiến mọi giác quan như bừng tỉnh. Không cần tìm nơi sang trọng, đôi khi chỉ là một gánh hàng nhỏ bên đường cũng đủ khiến vị giác lưu luyến mãi không quên.

Một điều ít ai để ý là ở cuối bãi Tiên Sa, bên dưới một vòm đá có những đường khắc lạ kỳ. Có giả thuyết cho rằng đó là dấu tích của người Chăm cổ để lại, như một thứ ngôn ngữ hình ảnh mang thông điệp đã ngủ quên. Dù chưa được xác minh, những đường nét ấy vẫn khiến người ta ngẩn ngơ khi nhìn thấy, như thể mình đang đọc được một mảnh ghép lịch sử bị thất lạc.

Ghềnh Ráng Tiên Sa không phải là nơi dành cho những kẻ vội vàng. Nó đòi hỏi người ta phải chậm lại, phải mở lòng ra để đón nhận từng lớp sóng cảm xúc. Mỗi bậc đá là một câu chuyện, mỗi làn gió là một khúc hát cổ xưa, và mỗi lần ghé thăm là một chuyến hành trình trở về phía bên trong mình. Có những nơi đẹp vì sự hào nhoáng, có những nơi đẹp vì sự yên bình. Ghềnh Ráng thuộc về vế sau, vẻ đẹp âm thầm nhưng khiến ai từng đi qua đều không thể quên.

Nếu phải mang về một điều gì đó từ nơi này, thì không phải là những bức ảnh đã chỉnh màu, mà là cảm giác vừa chạm vào điều gì đó rất xưa, rất thiêng liêng và rất thật. Giữa biển rộng và bầu trời xanh ấy, từng hơi thở như chứa đựng một phần linh hồn của đất mẹ. Và nếu có một câu nói để lưu giữ ký ức này, thì có lẽ là: "Nơi có sóng vỗ vào đá và thơ bay trong gió, nơi ấy có một phần hồn Việt không bao giờ mất".