Thái Lan dùng Drone AI săn du khách hết hạn visa trên phố

Thái Lan đang bước vào một giai đoạn quản trị mới trong lĩnh vực du lịch và kiểm soát biên giới nội địa khi triển khai thiết bị bay không người lái tích hợp trí tuệ nhân tạo nhằm xác định và xử lý các trường hợp du khách nước ngoài quá hạn visa. Chính quyền thành phố Pattaya công bố kế hoạch sử dụng hệ thống drone gắn camera nhận diện khuôn mặt để quét các khu vực công cộng đông người, tập trung chủ yếu tại các điểm du lịch nổi tiếng, tuyến phố đi bộ, sự kiện quốc tế và khu giải trí về đêm. Thiết bị sẽ kết nối trực tiếp với cơ sở dữ liệu của cơ quan quản lý di trú và cảnh sát du lịch, cho phép đối chiếu danh sách người vi phạm để kịp thời cảnh báo và hỗ trợ xử lý tại chỗ. Đây được xem là một động thái thể hiện quyết tâm tăng cường năng lực kiểm soát cư trú, đồng thời cải thiện hình ảnh an ninh tại những điểm đến đang thu hút lượng lớn khách quốc tế.

Trong bối cảnh Pattaya nhiều năm qua đối mặt với các vấn đề phức tạp liên quan đến người nước ngoài cư trú dài hạn bất hợp pháp, bao gồm vi phạm visa, lao động không phép, lừa đảo hoặc có liên hệ với tội phạm xuyên quốc gia, việc đưa công nghệ vào hỗ trợ kiểm soát trở thành bước đi chiến lược để giải quyết áp lực từ cả bên trong và bên ngoài. Sự xuống cấp về cảm nhận an toàn tại các đô thị du lịch, cộng với sự cạnh tranh gay gắt giữa các quốc gia trong khu vực về lượng khách quốc tế, buộc Thái Lan phải tìm ra giải pháp cân bằng giữa sự tiện lợi của du khách và nhu cầu đảm bảo trật tự xã hội.

Hệ thống drone được triển khai lần này sử dụng các thiết bị bay tầm trung có khả năng hoạt động ổn định trong điều kiện đô thị đông đúc, đi kèm camera độ phân giải cao và phần mềm AI xử lý hình ảnh. Dữ liệu thu được từ drone sẽ được so sánh thời gian thực với hệ thống thông tin di trú để phát hiện người đã quá thời hạn cư trú, không có thị thực hợp lệ hoặc nằm trong danh sách theo dõi đặc biệt. Khi phát hiện đối tượng nghi vấn, hệ thống sẽ gửi cảnh báo về trung tâm điều phối để cảnh sát du lịch hoặc nhân viên quản lý có mặt tại khu vực thực hiện bước xác minh thủ công.

Về mặt kỹ thuật, hệ thống này mang lại một số lợi thế nhất định như khả năng giám sát diện rộng, phát hiện nhanh và không cần tiếp xúc trực tiếp ban đầu. Tuy nhiên, cũng đặt ra những vấn đề đáng lưu ý liên quan đến độ chính xác, quyền riêng tư và cơ chế chịu trách nhiệm khi phát sinh sai sót trong quá trình nhận diện. Câu hỏi về ai sẽ có quyền truy cập dữ liệu, dữ liệu được lưu trữ trong bao lâu, và các biện pháp bảo mật đi kèm vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn trong tuyên bố chính thức của cơ quan chức năng.

Việc áp dụng công nghệ vào hoạt động giám sát cư trú không phải là điều xa lạ với Thái Lan. Trong những năm gần đây, quốc gia này đã từng bước số hóa quy trình nhập cảnh bằng hệ thống e-Visa, tích hợp sinh trắc học tại các cổng kiểm soát sân bay và gần đây nhất là triển khai thử nghiệm thẻ định danh du khách kỹ thuật số. Tuy nhiên, việc mở rộng sang giám sát bằng drone tại các điểm dân cư và du lịch đánh dấu sự thay đổi trong mô hình quản trị, từ tiếp cận thụ động sang chủ động kiểm soát trong không gian thực tế.

Theo số liệu thống kê không chính thức từ các nguồn thị trường, Thái Lan ghi nhận hàng chục nghìn trường hợp người nước ngoài lưu trú quá hạn mỗi năm. Đáng chú ý, nhiều trường hợp lợi dụng visa du lịch để ở lại làm việc không phép, vận hành cơ sở kinh doanh nhỏ hoặc tham gia các hoạt động không minh bạch về pháp lý. Trong khi quy định hiện hành cho phép phạt hành chính với mức 500 baht mỗi ngày và tối đa 20.000 baht, những cá nhân vi phạm trên 90 ngày có thể bị trục xuất và cấm tái nhập cảnh trong thời gian từ 1 đến 10 năm tùy mức độ. Tuy vậy, cơ chế phát hiện và xử lý thực tế vẫn còn nhiều khoảng trống do thiếu nguồn lực giám sát thường xuyên, đặc biệt tại các địa phương có tỷ lệ người nước ngoài lưu trú cao.

Việc đưa drone vào giám sát hành chính vì vậy được kỳ vọng sẽ khắc phục một phần khoảng trống này. Tuy nhiên, ý kiến từ giới quan sát và cộng đồng du lịch quốc tế cho thấy không ít lo ngại về tính minh bạch trong vận hành. Một số chuyên gia về quyền công dân cảnh báo về khả năng xâm phạm quyền riêng tư nếu không có cơ chế kiểm soát độc lập hoặc quy định pháp lý rõ ràng về quyền truy cập và sử dụng dữ liệu hình ảnh. Trên các diễn đàn trực tuyến và nền tảng cộng đồng du lịch, nhiều du khách nước ngoài bày tỏ thái độ dè dặt khi biết rằng họ có thể bị giám sát bằng công nghệ mà không được thông báo trước hoặc không có quyền phản hồi nếu bị nhận diện sai.

Đối với nhóm du khách trẻ tuổi từ 18 đến 35, những người thường ưu tiên trải nghiệm du lịch tự do và lưu trú dài ngày, việc bị đặt dưới quan sát liên tục có thể ảnh hưởng đến cảm giác an toàn và thoải mái. Họ có xu hướng di chuyển linh hoạt, khám phá các điểm đến ngoài trung tâm, hòa nhập vào cộng đồng địa phương thay vì sử dụng dịch vụ du lịch trọn gói. Nếu cảm thấy quyền riêng tư bị xâm phạm hoặc chính sách kiểm soát quá mức, nhóm khách này có thể chuyển hướng sang những quốc gia có chính sách thị thực đơn giản hơn và không áp dụng công nghệ giám sát công khai như Việt Nam, Lào hoặc Indonesia.

Từ góc độ chính sách, việc sử dụng drone như một giải pháp ngắn hạn nhằm đáp ứng áp lực an ninh và yêu cầu kiểm soát nhập cư là hợp lý trong điều kiện Pattaya đang cần khôi phục hình ảnh quốc tế. Tuy nhiên, nếu không đi kèm một chiến lược quản lý dữ liệu toàn diện, giải pháp này rất dễ bị hiểu sai hoặc phản tác dụng trong dài hạn. Mô hình công nghệ cần được tích hợp vào quy trình quản trị có giám sát độc lập, minh bạch về thuật toán xử lý, rõ ràng trong việc xác định phạm vi và giới hạn sử dụng.

Để đảm bảo tính hợp pháp và bền vững, chính quyền Thái Lan cần hoàn thiện hành lang pháp lý cho việc sử dụng thiết bị bay không người lái trong giám sát dân sự, bao gồm tiêu chuẩn an toàn bay, phạm vi không gian được phép hoạt động, quyền khởi kiện trong trường hợp nhận diện sai và nghĩa vụ minh bạch báo cáo kết quả sử dụng. Song song với đó, cần có cơ chế công khai kết quả triển khai hàng tháng, bao gồm số vụ vi phạm được phát hiện, tỷ lệ sai lệch trong nhận diện và hiệu quả xử lý trên thực tế.

Việc thúc đẩy du lịch gắn liền với đảm bảo trật tự là một xu hướng chung của nhiều quốc gia có tốc độ phát triển cao trong ngành dịch vụ lưu trú và lữ hành. Tuy nhiên, chỉ khi công nghệ được đặt trong khuôn khổ pháp lý vững chắc, có giám sát công bằng và đảm bảo quyền lợi cơ bản của du khách, thì mục tiêu vừa thu hút khách vừa duy trì an ninh mới thực sự đạt được. Trong trường hợp ngược lại, sự thiếu minh bạch có thể khiến chính công cụ quản lý trở thành yếu tố làm xói mòn niềm tin.

Từ góc độ thực tiễn, du khách quốc tế có kế hoạch đến Thái Lan cần theo dõi sát các thay đổi trong chính sách visa, cập nhật thông tin về quy trình nhập cảnh kỹ thuật số và có ý thức tuân thủ nghiêm các mốc thời gian lưu trú được phép. Mọi hành vi cố tình kéo dài visa, không đăng ký cư trú hoặc sử dụng visa sai mục đích có thể bị phát hiện nhanh chóng khi các công nghệ giám sát được mở rộng trên diện rộng. Ngoài ra, việc tương tác với cơ quan quản lý nên được thực hiện minh bạch, đúng quy định và kịp thời xử lý nếu gặp vướng mắc thủ tục hành chính.

Nếu được triển khai đúng hướng, công nghệ drone có thể trở thành công cụ hữu ích để nâng cao hiệu quả quản lý và hỗ trợ ngành du lịch Thái Lan phát triển ổn định. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết vẫn là một hệ thống luật hóa minh bạch, có trách nhiệm giải trình và sự đồng thuận xã hội rộng rãi. Niềm tin du khách không đến từ sự giám sát gắt gao, mà từ sự nhất quán trong chính sách, minh bạch trong thực thi và cam kết về một điểm đến thân thiện, an toàn và tôn trọng con người.