Đảo Lan Châu và bản tình ca giữa sóng biển Cửa Lò

Đảo Lan Châu là tên gọi vang lên như một tiếng vọng của gió biển, gợi mở một miền đất mang hình dáng trầm mặc mà cuốn hút đến lạ. Nằm nép mình bên bãi biển Cửa Lò, hòn đảo nhỏ ấy như một câu chuyện cổ tích bị bỏ quên, một đoạn thơ lặng lẽ giữa bản giao hưởng không ngừng nghỉ của sóng, gió và thời gian. Có người ví nơi này như một con cóc khổng lồ đang vươn ra biển khơi, cũng có người gọi bằng cái tên thân thương là Rú Cóc, như để giữ lại chút hồn quê thấm đẫm trong từng nếp đá rêu phong.

Mỗi sáng tinh khôi, khi ánh nắng còn chưa kịp lướt qua những cánh buồm ngủ muộn ngoài khơi, Lan Châu đã hiện lên trong lớp sương mỏng như một ảo ảnh dịu dàng. Những bậc đá dẫn lối vòng vèo như thách thức từng bước chân, đưa người lữ khách đến gần hơn với một không gian vừa thực vừa mộng. Ở đó, mặt nước dập dềnh ánh bạc, bãi cát thoai thoải mềm như dải lụa ướp hương gió mặn, và những vách đá đen tuyền mang hình thù kỳ quái trầm mặc đứng gác, như những vị thần thời tiền sử.

Giữa lưng chừng đảo, một kiến trúc cũ kỹ sừng sững nhìn ra đại dương. Đó là lầu Nghinh Phong, nơi mà vua Bảo Đại từng chọn làm chốn nghỉ ngơi mỗi dịp hè về. Không cầu kỳ, không rực rỡ, lầu gạch ấy lại mang trong mình vẻ đẹp vừa hoàng tộc vừa lặng lẽ, như thể từng viên đá đều đã lưu lại tiếng bước chân xưa cũ, những hoài niệm không tên. Từ nơi ấy, phóng mắt về phía chân trời, người ta không chỉ thấy biển rộng mà còn nghe được tiếng thời gian vọng lại từ vách đá, từ bầu trời trong vắt, từ ngọn gió thổi qua những khe đá đã từng chứng kiến bao mùa nước lớn.

Có một câu chuyện được người dân nơi đây truyền miệng qua bao thế hệ, về nàng Tố Nương người con gái ngóng chồng đến hóa đá. Họ nói, chính những khối đá nhấp nhô dưới chân đảo là hóa thân của nàng, khi ánh chiều buông, hình bóng ấy in xuống mặt biển như dáng người bất động, mang theo cả một khúc hát buồn của biển. Và rồi, mỗi con sóng xô vào bờ như một tiếng thở dài, một lời thì thầm của người xưa vọng về.

Lan Châu không ồn ào, chẳng có những khu vui chơi sầm uất hay ánh đèn lấp lánh. Ở đây, thời gian như ngừng trôi, để người ta có thể cảm nhận rõ ràng từng tiếng lá rơi, từng làn nước va nhẹ vào mạn đá, từng mùi muối mặn len lỏi qua lồng ngực. Đó là nơi khiến con người trở nên nhỏ bé nhưng lại đủ đầy, nơi mọi giác quan đều được đánh thức trong sự tĩnh lặng của thiên nhiên.

Khi thủy triều dâng cao, chân đảo như chìm vào nước, biến hòn đảo thành một bán đảo nổi lên giữa biển xanh thẳm. Đó là khoảnh khắc kỳ diệu, khi Lan Châu không còn là một phần của đất liền mà như một cánh chim nhỏ tách mình ra khỏi bầy, vẫy vùng trong tự do. Chính vì hiện tượng ấy, người xưa từng tin rằng đảo có thể "trôi", có thể "bay" theo những cơn gió lớn nếu lòng người đủ thành tâm.

Nếu tinh ý quan sát vào buổi trưa nắng, có thể thấy những lớp đá ở mũi Lan Châu phản chiếu ánh sáng như ngọc lam, một màu xanh lạ mắt ít thấy ở các bãi biển miền Trung. Đó không phải ảo giác mà là kết quả từ cấu trúc địa chất độc đáo, khiến nơi này trở thành “bức phông nền điện ảnh tự nhiên” cho không ít nhiếp ảnh gia và người mê sống chậm. Không phải ngẫu nhiên mà giới trẻ gọi nơi này là "nơi mặt trời rơi xuống chậm nhất ở Cửa Lò" – bởi chính ở đỉnh đảo, khi ánh chiều ngả nghiêng, người ta có thể ngắm mặt trời chìm dần vào biển như một thước phim điện ảnh chậm rãi, mê hoặc.

Lan Châu còn lưu giữ một bí mật ít ai hay: bên dưới mũi đảo là hệ thống hang nhỏ, chỉ lộ ra khi nước rút và trời quang. Những vòm đá thấp uốn lượn như lòng hang cổ tích, nơi tiếng sóng vọng lại âm vang, dội vào nhau như tiếng hát gọi bầy. Ngư dân địa phương đôi khi ghé vào trú mưa, còn trẻ nhỏ thì háo hức tìm cua, nhặt vỏ ốc và kể nhau nghe chuyện rồng biển.

Có một ngọn hải đăng nhỏ nằm khiêm tốn cuối mũi đảo, trắng tinh và bình lặng. Nó không cao như những hải đăng phương Nam, không nổi bật như đèn biển Cô Tô, nhưng lại có một vị trí rất đặc biệt nơi đầu sóng gió, nơi dẫn lối cho bao chuyến tàu đánh cá trở về khi đêm phủ kín. Ngọn đèn ấy là biểu tượng của sự trở về, của lòng kiên trì và bình yên âm thầm, lặng lẽ thắp sáng cho người đi xa.

Về thời điểm, mùa hè là mùa Lan Châu rực rỡ nhất. Khi những con sóng nhảy múa dưới ánh nắng tháng sáu, cả vùng biển như được dát vàng, phản chiếu lên từng phiến đá một thứ ánh sáng nồng nàn. Tháng ba hay tháng tư, khi hoa hướng dương nở rộ quanh các triền cát gần đó, đảo lại mang một màu khác, trẻ trung, rực rỡ và đầy sức sống. Vào mùa đông, biển trở lạnh và trầm hơn, nhưng chính sự hoang vắng ấy lại làm cho những người tìm kiếm sự tĩnh lặng thấy lòng mình được xoa dịu.

Hành trình đến Lan Châu không phức tạp. Từ trung tâm thành phố Vinh, chỉ mất chưa đến một giờ đồng hồ để đến Cửa Lò. Từ bãi biển, một con đường nhỏ dẫn lối qua cầu đá, nối liền đất liền với đảo. Cây cầu đơn sơ nhưng như một dải lụa vắt qua hai bờ hiện tại và hoài niệm, vừa đủ để bước chân qua mà vẫn khiến lòng người chậm lại.

Mỗi buổi chiều, khi trời ngả nắng, mùi hải sản nướng len lỏi trong gió biển, lẫn vào mùi cát ấm và rong rêu ẩm, tạo nên một thứ hương vị rất riêng, thứ mà người ta chỉ cảm được khi đã đứng giữa Lan Châu, nghe tiếng gió vỗ vào vách đá, nhìn những đứa trẻ nhảy chân sáo bên mép nước và thấy lòng mình dịu lại.

Một món ăn nên thử là mực nhảy tươi rói, vừa đánh bắt xong đã được chế biến ngay bên bờ cát, đơn sơ mà đậm đà vị biển. Không cầu kỳ, không bài trí kiểu cách, nhưng từng lát mực trắng nõn như tan trong miệng, mang theo vị ngọt tự nhiên không thể trộn lẫn. Người dân nơi đây vẫn quen dùng lửa than, để ngọn lửa đỏ thắp sáng cả buổi chiều yên bình ven đảo.

Lan Châu không phải nơi dành cho người vội vã. Ở đó, chỉ có những kẻ mê biển, yêu đá và thích lắng nghe từng hơi thở của thiên nhiên mới thực sự cảm được cái chất rất riêng của hòn đảo nhỏ ấy. Có những chiều gió lớn, lá cờ trên đỉnh đảo phấp phới trong ánh nắng hoàng hôn, người đứng dưới ngẩng đầu lên mà cảm thấy cả vùng trời như dịu xuống, nhẹ tênh.

Trong một khoảnh khắc nào đó giữa ngày nắng vàng rực rỡ, khi đứng trên mũi đảo nhìn ra trùng khơi vô tận, có thể sẽ bật ra trong đầu một câu nhẹ tênh: “Không phải nơi nào cũng khiến người ta lặng im trong hạnh phúc.” Lan Châu là một nơi như thế. Không náo nhiệt, chẳng phô trương, chỉ là một vệt nắng nằm nghiêng trên mặt biển, một đường chân trời kéo dài vô tận, một hơi thở sâu và bình yên đến lạ.

Và có lẽ, mỗi lần rời đi, ai đó sẽ để lại một phần trái tim mình trên những tảng đá rêu phong ấy, nơi đất hóa thơ, nơi biển kể chuyện, và gió chưa từng ngủ yên.