Du lịch Việt Nam trước bước ngoặt chưa từng có sau sáp nhập tỉnh

Chủ trương sáp nhập hành chính cấp huyện, xã tại nhiều địa phương trên cả nước đang dần đi vào thực tiễn, tạo tiền đề cho những thay đổi sâu sắc về cấu trúc quản lý, phân bổ nguồn lực và định hướng phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, lĩnh vực du lịch nổi lên như một điểm nhấn đáng chú ý, đặc biệt tại các tỉnh thành sở hữu tài nguyên tự nhiên và văn hóa dồi dào. Bài viết này phân tích những địa phương có tiềm năng bứt phá trở thành trung tâm du lịch mới sau quá trình sáp nhập, dựa trên dữ liệu từ các báo cáo ngành, xu hướng hành vi du khách và năng lực tiếp cận thị trường.

Thực tiễn triển khai sáp nhập cho thấy một số khu vực đang sở hữu những điều kiện tự nhiên và hạ tầng tương thích được kỳ vọng sẽ chuyển mình mạnh mẽ.

Tại phía Bắc, Lào Cai và Yên Bái sau điều chỉnh địa giới sẽ hình thành cụm liên kết du lịch Sapa - Mù Cang Chải - Văn Chấn với khả năng khai thác sản phẩm trải nghiệm miền núi xuyên tuyến. Theo số liệu từ Tổng cục Du lịch cập nhật quý I năm 2025, Sapa đón hơn 800 nghìn lượt khách, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước, trong khi Văn Chấn có mức tăng trưởng khách nội địa ấn tượng 34% sau khi tập trung tái cấu trúc hạ tầng nghỉ dưỡng. Việc liên kết hành chính giữa các địa phương này không chỉ giúp tối ưu ngân sách xúc tiến du lịch mà còn tạo ra sản phẩm có tính kết nối cao, phù hợp với xu hướng du lịch khám phá nghỉ dưỡng kết hợp mà giới trẻ đang ưa chuộng.

Tại miền Trung, Thừa Thiên Huế và Quảng Trị là hai địa phương đang nhận được nhiều quan tâm trong quá trình quy hoạch không gian kinh tế du lịch mới. Cụ thể, dự thảo sáp nhập các đơn vị hành chính cấp huyện tại Huế nhằm hình thành mô hình “Đô thị di sản, biển và sinh thái” có quy mô tích hợp, kết nối Đại Nội Huế, phá Tam Giang và vùng biển Thuận An - Hải Dương thành một quần thể phục vụ du lịch đa trải nghiệm. Báo cáo chiến lược thị trường nội địa năm 2024 của Công ty Outbox Consulting chỉ ra rằng các khu vực tích hợp nhiều trải nghiệm liên hoàn có thời gian lưu trú trung bình cao hơn 1,7 lần so với điểm đến đơn lẻ. Điều này củng cố giả thuyết rằng Thừa Thiên Huế sau sáp nhập sẽ có cơ hội nâng tổng lượng khách lưu trú lên ngưỡng 5 triệu lượt/năm, đặc biệt khi các yếu tố văn hóa, sinh thái và nghỉ dưỡng được khai thác đồng bộ.

Ở phía Nam, tỉnh Kiên Giang nổi lên như một trường hợp đặc biệt, khi quá trình sáp nhập một số xã đảo và thị trấn ven biển vào thành phố Phú Quốc không chỉ mang ý nghĩa hành chính mà còn tạo ra “siêu vùng du lịch biển đảo” lớn nhất Việt Nam. Dữ liệu từ báo cáo du lịch năm 2024 của Agoda cho thấy Phú Quốc là điểm đến được tìm kiếm nhiều nhất tại Việt Nam trên nền tảng này trong 3 tháng cao điểm hè. Việc mở rộng địa giới giúp Phú Quốc kiểm soát thống nhất các bãi biển, rừng nguyên sinh và vùng biển phục vụ hoạt động du lịch mạo hiểm. Bên cạnh đó, việc đồng bộ cơ sở dữ liệu quản lý, cấp phép và truyền thông sẽ rút ngắn thời gian triển khai sản phẩm du lịch mới, giảm chi phí đầu tư, đồng thời tăng khả năng cạnh tranh với các điểm đến quốc tế như Phuket hay Bali.

Ngoài những địa phương nêu trên, Quảng Ninh sau quá trình tinh giản đơn vị hành chính đang hướng tới mô hình thành phố du lịch tổng hợp ven biển, trong đó trọng tâm là phát triển “tam giác vàng” Hạ Long - Uông Bí - Móng Cái. Việc sáp nhập các phường nhỏ vào thành phố Hạ Long giúp đơn giản hóa quy trình cấp phép xây dựng và đẩy nhanh tiến độ các dự án nghỉ dưỡng quy mô lớn. Theo chia sẻ từ Hội đồng Tư vấn phát triển du lịch tỉnh, Hạ Long đang chuẩn bị hồ sơ xin công nhận là “đô thị du lịch cấp quốc gia”, một danh hiệu sẽ kéo theo hàng loạt ưu tiên về hạ tầng, quảng bá và chính sách đầu tư. Với gần 12 triệu lượt khách năm 2024, việc tái cấu trúc hành chính được kỳ vọng đưa Quảng Ninh bước vào giai đoạn tăng trưởng chiều sâu, thay vì chỉ dựa vào lượng khách ngắn ngày như trước đây.

Tuy nhiên, quá trình sáp nhập không phải là đòn bẩy duy nhất. Yếu tố quyết định để một địa phương thực sự trở thành “thiên đường du lịch” nằm ở khả năng tích hợp dữ liệu hành vi du khách, tối ưu vận hành, đồng thời đảm bảo bản sắc địa phương không bị hòa tan trong cấu trúc mới. Thực tế từ một số điểm đến như Đà Lạt (Lâm Đồng) hay Hội An (Quảng Nam) cho thấy dù không thay đổi địa giới hành chính, nhưng nhờ chính sách quy hoạch tập trung và truyền thông hiệu quả, họ vẫn duy trì sức hút bền vững. Điều này gợi mở rằng bên cạnh lợi thế từ sáp nhập, những địa phương muốn bứt phá cần đầu tư nghiêm túc vào năng lực quản trị điểm đến, chất lượng dịch vụ và kết nối thị trường.

Từ góc nhìn hành vi tiêu dùng, báo cáo xu hướng du lịch nội địa do Booking.com công bố đầu năm 2025 cho thấy hơn 60% người Việt lựa chọn điểm đến dựa vào trải nghiệm tổng hợp gồm: cảnh quan, ẩm thực và hoạt động văn hóa địa phương. Do đó, những vùng sau sáp nhập có khả năng tổ chức các trải nghiệm theo cụm liên hoàn sẽ chiếm ưu thế trong cạnh tranh. Ngoài ra, nhóm du khách trẻ tuổi đang gia tăng nhu cầu tìm kiếm điểm đến mới lạ, ít đông đúc nhưng có dịch vụ tốt, điều này đặt ra thách thức lẫn cơ hội cho các tỉnh vừa trải qua tái cấu trúc hành chính.

Xét trên tất cả các tiêu chí về tài nguyên, hạ tầng, hành lang pháp lý và xu hướng thị trường, có thể dự đoán rằng Phú Quốc và Thừa Thiên Huế là hai địa phương có khả năng cao nhất trở thành “thiên đường” du lịch sau sáp nhập. Phú Quốc sở hữu thế mạnh về biển đảo và năng lực tiếp nhận quốc tế, trong khi Thừa Thiên Huế hội tụ yếu tố di sản và mô hình tích hợp sinh thái, văn hóa và nghỉ dưỡng. Cả hai đều đang có những điều chỉnh phù hợp về hành chính và chính sách, góp phần tạo nên bước đệm bền vững cho mục tiêu phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn thực thụ.

Trong bối cảnh cả nước bước vào giai đoạn sắp xếp hành chính quy mô lớn, việc nhìn nhận lại tiềm năng du lịch theo hướng liên kết vùng, tích hợp sản phẩm và đồng bộ dữ liệu sẽ là chìa khóa để các địa phương không chỉ phát triển nhanh mà còn phát triển bền vững. Việc xác định đâu là “thiên đường” du lịch mới không đơn thuần nằm ở lượng khách hay diện tích sau sáp nhập mà là ở cách địa phương đó chuyển hóa được lợi thế thành trải nghiệm, thành dấu ấn và thành sự lựa chọn dài hạn của du khách.