Biển Cửa Việt - Điểm dừng cho những kẻ đi tìm bình yên

Biển Cửa Việt mở ra như một giấc mơ mặn mòi giữa đất trời Quảng Trị, nơi dòng Hiếu Giang xanh thẳm hòa mình vào biển cả bao la, nơi sóng rì rào kể chuyện chưa từng dứt. Trong thanh âm vỗ về của gió, từng lớp sóng như hát lại những câu chuyện cũ, len lỏi qua rặng phi lao, thấm vào từng thớ đất thớ cát đã đi qua bao mùa gió.

Nằm nơi thị trấn Cửa Việt thuộc huyện Gio Linh, cách thành phố Đông Hà khoảng mười lăm cây số, nơi này không nổi bật bởi sự phô trương hay nhộn nhịp. Nhưng trong sự lặng thầm, Cửa Việt lại mang đến một sức hút lạ lùng như tiếng gọi của miền ký ức. Bãi cát trắng mịn không tì vết kéo dài đến tận chân trời, phẳng lặng như một trang giấy chưa viết. Mỗi bước chân đi trên mặt cát là một lần chạm vào lịch sử, như đang viết tiếp câu chuyện còn dang dở của vùng biển lặng thầm.

Cửa Việt không cần ánh đèn để rực rỡ. Khi mặt trời còn mơ ngủ phía chân trời, mặt biển khoác một lớp sương mỏng như lụa, không khí trong lành đến mức có thể cảm được mùi muối, mùi rêu xanh và hơi thở từ đại dương. Tiếng sóng không gào thét mà thì thầm, như lời ru êm dịu của đất mẹ dành cho những ai cần một chốn trở về.

Ẩn sâu dưới từng lớp cát kia là những câu chuyện lịch sử lặng lẽ. Từ thời vương quốc Champa, Cửa Việt đã là một cửa ngõ giao thương quan trọng, nơi những con thuyền từ phương Nam phương Bắc qua lại mang theo tiếng nói từ nhiều miền đất khác nhau. Đến triều Nguyễn, nơi đây được nhắc đến như một cảng biển nhộn nhịp, là đầu mối của sự thịnh vượng miền Trung, nơi những thuyền buôn lớn nhỏ chen chúc chờ gió lớn ra khơi. Người dân bản xứ vẫn truyền nhau rằng dưới lòng cát biển có chôn giấu một tượng đá cổ, từng là phần còn lại của đền thờ Champa ngày xưa, vùi sâu trong tĩnh lặng của thời gian.

Và rồi chiến tranh kéo đến như cơn bão dữ. Vùng đất này từng chứng kiến những khoảnh khắc chia đôi đất nước. Không xa Cửa Việt là cầu Hiền Lương, là sông Bến Hải, là Địa đạo Vịnh Mốc, những cái tên gợi nhắc một thời khói lửa. Nhưng dù bom đạn từng xới tung đất đá, sóng biển vẫn thủy chung một nhịp, rì rào hát lại những bản tình ca hòa bình như chưa từng lỡ nhịp.

Ngày nay, biển Cửa Việt là nơi thời gian trôi chậm. Dọc theo bờ cát là hình ảnh những cụ già cần mẫn nhặt vỏ sò, những đứa trẻ chơi đùa cùng sóng và ánh mắt xa xăm của những ngư dân vừa cập bến sau một đêm lênh đênh. Cuộc sống nơi đây không hối hả, cũng chẳng màu mè. Từng cử động đều khoan thai, đủ để người lạ dừng chân thấy lòng mình cũng dịu lại. Có những nơi không cần tiếng gọi, chỉ cần một lần bước đến là tự khắc muốn ở lại thật lâu.

Biển nơi đây dịu dàng như một người mẹ, ôm trọn tâm hồn đang chao đảo bởi phố thị. Mùa lý tưởng nhất để về Cửa Việt là từ tháng mười hai đến tháng tư. Đó là khi biển xanh nhất, nắng mềm như rót mật, gió chỉ đủ để mái tóc tung nhẹ theo từng nhịp thở. Sáng sớm có thể thong dong trên bờ cát, nghe tiếng gió nhè nhẹ, nhìn mặt trời vươn vai sau rặng dừa. Buổi chiều là lúc ánh hoàng hôn đỏ hồng phủ lên mặt biển, tạo thành một tấm gương khổng lồ phản chiếu giấc mơ của những kẻ đang đi tìm sự yên bình.

Ẩm thực của Cửa Việt không cầu kỳ. Chỉ một con cá nướng thơm lừng trên bếp than hồng, chén nước mắm pha ớt cay nồng, vài cọng rau dại cũng đủ đánh thức mọi giác quan. Có những món mà chỉ khi ăn tại đây mới thấy trọn vị: bánh bột lọc mềm dai, cháo bột đậm đà, bánh ép giòn tan thơm mùi hành phi. Người Quảng nồng hậu, mặn như biển và thật như sóng vỗ.

Nếu muốn khám phá thêm những điều mới lạ, chỉ cần một chuyến đò là có thể ra tới đảo Cồn Cỏ, nơi vẫn giữ được nét hoang sơ và trầm mặc. Hoặc quay ngược về phía bắc, lạc vào lòng đất của Địa đạo Vịnh Mốc, nơi từng là mái nhà của bao con người trong những tháng năm kháng chiến. Mỗi nơi đều kể lại một phần câu chuyện, đan cài giữa quá khứ và hiện tại bằng thứ ngôn ngữ không lời.

Một điều đặc biệt mà ít ai biết, là vào những đêm trăng sáng, nhiều người dân vẫn truyền miệng về ánh sáng nhấp nháy nơi chân sóng như dấu tích của những con thuyền ma quay về từ cõi xưa. Chẳng ai xác thực, nhưng cũng chẳng ai phản bác. Ở một nơi như Cửa Việt, mọi điều đều có thể xảy ra trong sự nhẹ nhàng và tôn kính với thiên nhiên.

Truyền thuyết về nàng Tiên Cá hóa đá vẫn được các bà các mẹ kể cho trẻ nhỏ. Câu chuyện buồn về người con gái làng chài chờ người thương mãi không trở về, nước mắt hóa thành ngọc trai, thân hóa thành đá ngàn năm gối sóng. Hòn đá ấy giờ đã bị nước mặn làm mòn, nhưng lời kể vẫn tròn vẹn như thuở ban đầu.

Không cần bản đồ hay lịch trình chi tiết, hành trình đến Cửa Việt bắt đầu bằng một ý niệm rất giản dị, đi để thở, để sống, để nghe lại tiếng nói thầm lặng bên trong mình. Chỉ cần đến ga Đông Hà, bắt chuyến xe nhỏ xuôi về hướng biển, chưa đầy ba mươi phút là thấy màu xanh dàn trải trước mắt. Từ những thành phố lớn, có thể chọn máy bay đến Đồng Hới hoặc Huế, rồi tiếp tục hành trình trên con đường dẫn đến nơi sóng vẫn thì thầm như thủa nào.

Người trẻ tìm đến Cửa Việt không vì danh tiếng, mà vì một điều rất đơn giản: cần một nơi không đòi hỏi. Một nơi có thể nằm dài trên cát, nghe gió rít nhẹ qua tóc và quên đi nhịp sống rối bời. Một nơi có thể viết một câu caption mà ai đọc cũng muốn đi ngay: “Không phải nơi nào cũng cần đông đúc mới đủ đẹp, chỉ cần biển biết nói và lòng mình chịu lắng nghe”.

Khi hoàng hôn đổ bóng trên mặt nước, khi vệt nắng cuối cùng tắt dần sau rặng dừa, Cửa Việt hiện lên như một khúc hát dở dang. Để rồi khi rời đi, ai cũng sẽ mang theo một đoạn giai điệu của riêng mình, vang vọng mãi không thôi. Một nơi không cần nói nhiều, chỉ cần đến và lặng im cảm nhận. Vì có những bãi biển không thuộc về mắt nhìn, mà thuộc về cảm xúc.